گروهی به سرپرستی محققان کالج پزشکی بیلور در تگزاس آمریکا از اسکن مغز ۱۲ فرد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی(OCD) مقاوم در برابر درمان منفعت گیری کردند که تحت تحریک عمیق مغزی(DBS) قرار گرفتند.

تحریک عمیق مغزی درمانی است که فعالیت قسمت‌های دقیق بافت عصبی را از طریق الکترودهای کاشته شده در مغز، نظارت و کنترل می‌کند.

اختلال وسواس فکری-عملی یک اختلال روانی است که در آن فرد، افکار افراطی و خاص با نام «وسواس فکری» را به‌طور مکرر توانایی می‌کند یا نیاز به انجام مکرر اعمال خاصی با نام «وسواس عملی» را حس می‌کند تا حدی که علتپریشانی یا اختلال در کارکرد عمومی فرد می‌شود.

در این اختلالات، فرد جز برای زمان زمان کوتاهی قادر به کنترل افکار و اعمال وسواسی خود نیست. اختلال وسواس به دو صورت فکری و عملی تعریف می‌شود. وسواس‌های عملی رایج شامل شستن دست‌ها، شمارش اشیا و اعمالی نظیر بازدید قفل شدن درب‌ها است. این وسواس‌ها تا حدی رخ خواهند داد که زندگی روزمره فرد تحت تأثیر قرار می‌گیرد، به ‌طوری که زیاد تر بیشتر از یک ساعت در طول روز صرف پرداختن به این وسواس‌ها می‌شود. این بیماری با اختلال اضطراب و افزایش خطر خودکشی همراه است.

نیکول پروونزا، مهندس زیست پزشکی از کالج پزشکی بیلور می‌گوید: پیشرفت‌های تازه در تعدیل عصبی جراحی، نظارت مداوم و طویل زمان بر فعالیت مغز بیماران مبتلا به OCD در طول زندگی روزمره آنها را امکانپذیر کرده است.

او گفت: ما از این زمان تازه برای شناسایی نشانه‌های عصبی کلیدی که می‌توانند به گفتن پیش‌بینی کننده حالت بالینی عمل کنند، منفعت گیری کردیم.

تحریک عمیق مغزی(DBS) زیاد تر در مواردی منفعت گیری می‌شود که درمان‌های مرسوم مؤثر نبوده‌اند. تحریک عمیق مغزی یک روش رایج برای درمان اختلالات عصبی از جمله OCD است.

نزدیک به دو سوم بیماران مبتلا به OCD سپس از درمان‌های تحریک عمیق مغزی بهبودی نشان خواهند داد، اما نظارت بر پیشرفت درمان و تعیین سطح دقیق تحریک همیشه ساده نیست.

محققان با ردیابی نوسانات مغزی با فرکانس پایین در محدوده تتا(۴-۸ هرتز) تا آلفا(۸-۱۲ هرتز)، یک ریتم شبانه‌روزی منظم و ۲۴ ساعته را در فعالیت عصبی جسم مخطط مغز در فرکانس ۹ هرتز(مرز تتا-آلفا) یافتند که با منفعت گیری از درمان تحریک عمیق مغزی مختل شد.

این تیم فکر می‌کند که این اختلال امکان پذیر نشانه‌ای از تحول در تشریفات و جواب‌های عصبی بیمار به رویدادهایی باشد که در طول روز اتفاق می‌افتد.

وین گودمن روان‌پزشک از کالج پزشکی بیلور می‌گوید: این مجموعه گسترده‌تر امکان پذیر بازتابی از الگوی متنوع‌تر فعالیت مغز باشد. به این علت ما فکر می‌کنیم این از دست دادن یک فعالیت عصبی زیاد قابل پیش‌بینی مشخص می کند که شرکت کنندگان در رفتارهای OCD تکراری و اجباری کمتری دچار خواهد شد.

نقشه‌برداری از الگوهای عصبی و نحوه تحول آنها در جواب به تحریک عمیق مغزی می‌تواند نشان دهد که کدام بیماران به خوبی به درمان جواب خواهند داد، کدام دوزها بهتر عمل می‌کنند و کدام بیماران امکان پذیر ناچار شوند به سراغ درمان فرد دیگر بروند.

فکر می‌شود که نزدیک به ۲.۳ درصد از جمعیت بزرگسال ایالات متحده در مقطعی از زندگی خود OCD را توانایی می‌کنند، به این علت اگر بتوان پیشرفت‌هایی در درمان آن اشکار کرد، آن‌گاه در رابطه تحول در زندگی میلیون‌ها نفر سخن بگویید می‌کنیم.

پروونزا می‌گوید: ما از گمان بالقوه‌ای شوق‌زده هستیم که نشانه‌های فعالیت عصبی شبیه امکان پذیر عرصه‌ساز دیگر اختلالات عصبی روان‌پزشکی باشند و می‌توانند به گفتن نشانگرهای زیستی برای تشخیص، پیش‌بینی و نظارت بر این شرایط عمل کنند.