سنگ رسوب بازالت در کف دریاها که در سرتاسر سیاره ما وجود دارند، پتانسیل به دام انداختن کربن دی اکسید را در خود دارند و می‌توانند این گاز جاذب گرما را از جو ما حذف کنند.

به همین علت است که گروهی از دانشمندان می‌خواهند دکل‌های شناوری را در مکان‌های استراتژیک دریایی بسازند تا این سکوهای آینده‌نگرانه به جای استخراج نفت از کف اقیانوس، کربن دی اکسید(CO۲) را به اعماق اقیانوس و درون سنگ‌های بازالت تزریق کنند.

این ایستگاه‌های شناور با منفعت گیری از توربین‌های بادی خودشان، کربن دی اکسید را از آسمان یا حتی از آب دریا می‌مکند و آن را به حفره‌های حاضر در بستر دریا منتقل می‌کنند.

دانشمندان پروژه خود را «کربن جامد»(Solid Carbon) می‌نامند، چون اگر آن طور که انتظار دارند کار کند، کربن دی اکسیدی که آنها تزریق می‌کنند برای همیشه در سنگ‌های کف اقیانوس جا خوش می‌کنند.

مارتین شروات، ژئوفیزیکدانی که روی این پروژه کار می‌کند، او گفت: این علتمی‌شود ذخیره کربن زیاد بادوام و زیاد ایمن باشد.

او گفت: برخلاف دیگر راه حلهای ذخیره‌سازی، ما نباید دلواپس برگشت کربن به جو و افزایش دمای جهانی باشیم.

تا این مدت اشکار نیست که آیا این کارخانه‌های حذف کربن اقیانوسی همانطور که انتظار می‌رود کار کنند یا خیر.

دانشمندان برای تحقق این رؤیا ابتدا به نزدیک به ۶۰ میلیون دلار برای آزمایش یک نمونه اولیه در دریا نیاز دارند.

چطور کف اقیانوس می‌تواند کربن را از آسمان حذف کند؟

دانشمندان تخمین می‌زنند که در سرتاسر جهان سنگ بازالت می‌تواند به طور دائمی کربن بیشتری نسبت به همه سوخت‌های فسیلی زمین ذخیره کند. برای دریافت این کار کافی است به نقشه مکان‌های بالقوه وجود سنگ‌هاتی بازالت در سراسر سیاره زمین که با رنگ زرد اشکار شده‌اند، نگاه کنید.

یقیناً این بدان معنی نیست که سوزاندن بی‌رویه سوخت‌های فسیلی بی‌خطر است، چرا که دور از انتظار است که این استراتژی از نظر فنی، سیاسی و اقتصادی در همه این نقاط روی نقشه مقدور باشد. این چنین گسترش مقیاس آن کُند و پرهزینه خواهد می بود.

با این حال دانشمندان می‌گویند که تنها چند دکل نیز می‌تواند تفاوت بزرگی تشکیل کند. به حرف های شروات، در حوضه کاسکادیا(Cascadia) در سواحل غربی کانادا در نزدیکی جزیره ونکوور، فضایی برای حبس کربن معادل نزدیک به ۲۰ سال انتشار کردن جهانی وجود دارد.

دیوید گلدبرگ، ژئوفیزیکدان و استاد علوم آب و هوا و مدیریت کربن در دانشگاه کلمبیا که از سال ۱۹۹۷ این ایده را در سر می‌پروراند، می‌گوید: علت این که آن مکان زیاد دلنشین است، این است که به گمان زیادً نقطه‌ای از کره زمین است که ما زیاد تر از همه درمورد آن می‌دانیم و بیشترین داده‌ها، بیشترین سفرهای علمی و بیشترین مطالعات در رابطه ماهیت پوسته اقیانوسی را از آن داریم.

این مطرح بر یک عکس العمل شیمیایی محکم است که به طور طبیعی رخ می‌دهد. سنگ بازالت زیاد عکس العمل‌پذیر است و مملو از فلزاتی است که به راحتی کربن دی اکسید را می‌گیرند و از نظر شیمیایی با آن ترکیب خواهد شد و مواد معدنی کربناته را راه اندازی خواهند داد.

بازالت این چنین تمایل به شکسته شدن و متخلخل شدن دارد و فضای بسیاری برای کربنات‌های تازه برای پر کردن باقی می‌گذارد.

در سرزمین ایسلند پروژه‌ای به نام CarbFix یک نسخه کوچک از این فرآیند را ثابت کرده است. این پروژه کربن دی اکسید را در آب حل می‌کند و آن را به بازالت کف اقیانوس تزریق می‌کند. در عرض دو سال، گاز CO۲ معدنی می‌شود و به یک سنگ در اعماق زمین تبدیل می‌شود.

آخرین مرحله معکوس کردن تغییرات آب و هوایی

این کارخانه‌های ذخیره‌سازی کربن اقیانوسی، پروژه‌ای عظیم و پرهزینه خواهند می بود، اما دقیقاً همان پروژه بزرگی است که اگر بخواهیم زمین را به دمای پیش از صنعتی شدن برگردانیم، امکان پذیر در نهایت ناچار شویم به آن متوسل شویم.

شروات می‌گوید: ما باید اندوخته جمع‌آوری کنیم. فکر نمی‌کنم راهی برای دور زدن آن وجود داشته باشد.

یقیناً دانشمندان می‌گویند پروژه «کربن جامد» جانشین عمل های اولیه و سریع که کارشناسان آب و هوا در سراسر جهان خواستار آن می باشند، از جمله جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های تجدیدپذیر و افت انتشار کردن کربن صنعتی نیست.

شروات می‌گوید پروژه «کربن جامد» در عوض، یکی از گزینه‌های بعدی ما برای جذب کربن و از بین بردن چند دهم درجه آخر گرمایش جهانی است. با این حال برای داشتن این گزینه، باید اکنون گسترش آن را اغاز کنیم.

مطابق یک گزارش از آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی، جهان امکان پذیر نیاز به افت ۱۰ میلیارد تن CO۲ در هر سال داشته باشد تا بتواند تا سال ۲۰۵۰ به انتشار کردن خالص صفر برسد و فرصتی برای محدود کردن گرمایش جهانی تا اهدافی که در توافق‌نامه پاریس آمده است، داشته باشد.

گلدبرگ او گفت: برای رسیدن به این مقصد، شما به این چنین پروژه‌ای نیاز دارید. این کار می‌تواند شامل بازیابی اکوسیستم‌هایی باشد که به طور طبیعی کربن را ذخیره می‌کنند، همانند جنگل‌ها و تالاب‌ها و این چنین جذب مستقیم کربن دی اکسید از جو و ذخیره آن در زیر زمین در مخازن نفت و گاز تخلیه شده.

مشکل این راه حلها این است که کربن می‌تواند از طریق آتش‌سوزی در جنگل‌ها یا نفوذ به چاه‌های نفتی متروکه فرار کند.

دانشمندان پروژه «کربن جامد» می‌گویند سنگ کربن برای هزاران سال در کف دریا باقی می‌ماند. آنها این چنین استدلال می‌کنند که در اقیانوس، فضای بسیاری برای افزایش مقیاس وجود دارد و گمان مقداری وجود دارد که فردی با آن مخالفت کند.

به جستوجو ۶۰ میلیون دلار

نمونه اولیه آزمایشی پروژه «کربن جامد» یک کشتی با کربن دی اکسید از پیش محبوس شده را راهی اقیانوس می‌کند، یک حفره کف دریا تشکیل می‌کند و گازهای محبوس شده را به آن تزریق می‌کند. این چنین از یک شبکه کابلی برای نظارت بر این روال و بازدید هرگونه گاز فراری منفعت گیری می‌شود.

مشکل در تامین مالی است. به حرف های گلدبرگ، این گروه برای پشتیبانی‌های مالی فدرال در ایالات متحده و کانادا و این چنین بنیادها خواست داده است. تا بحال آنها نتوانسته‌اند ۶۰ میلیون دلاری که برای اجرای مطرح آزمایشی خود نیاز دارند را تامین کنند.

گلدبرگ گمان می‌زند این تا حدودی به این علت است که هیچ راه روشنی برای کسب درآمد از جذب کربن و شلیک آن به قعر دریا وجود ندارد.

وی می‌گوید اگر مبلغ مورد نیاز تامین شود، می‌توانیم در یک یا دو سال دیگر آزمایش خود را اغاز کنیم.