تحقیقات قبل نشان داده‌اند که افتخواب می‌تواند با افت حافظه و افزایش خطر بیماری‌های عصبی مرتبط باشد. با این حال، اطلاعات مقداری در رابطه نحوه تحول الگوهای خواب در سال‌های پایانی زندگی و ربط آن‌ها با زوال عقل وجود دارد. بازدید دقیق این ربط می‌تواند به شناسایی علائم هشداردهنده اولیه برای تشخیص زودهنگام زوال عقل پشتیبانی کند.

به همین منظور، گروهی از پژوهشگران از دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، مطالعه‌ای را بر روی ۷۳۳ زن با میانگین سنی ۸۳ سال که در اغاز پژوهش هیچ نشانه‌ای از زوال عقل نداشتند، انجام دادند.

این پژوهش که در یک دوره پنج‌ساله انجام شد، تغییرات خواب این افراد را بازدید کرد. محققان دریافتند که تغییرات خواب به سه دسته تقسیم خواهد شد: گروهی که الگوی خواب نسبتاً ثابت داشتند، گروهی که خواب شبانه‌شان افت یافت و گروهی که دچار افزایش خواب‌آلودگی شدند.

در این پژوهش، شرکت‌کنندگان از طریق دستگاه‌های مچی مخصوص برای اندازه‌گیری الگوهای خواب و ریتم شبانه‌روزی تحت نظر قرار گرفتند. محققان تغییرات کیفیت و زمان خواب شبانه، مقدار خواب روزانه و الگوهای ریتم شبانه‌روزی را در ابتدای مطالعه و پنج سال سپس بازدید کردند.

نتایج نشان دادند که ۲۲ درصد از شرکت‌کنندگان در این دوره دچار اختلال شناختی خفیف شدند و ۱۳ درصد زوال عقل را توانایی کردند.

در گروهی که خواب‌شان پایدار می بود، تنها ۸ درصد به زوال عقل دچار شدند، اما در گروهی که خواب‌آلودگی روزانه‌شان افزایش یافت، این مقدار به ۱۹ درصد رسید.

بعد از در نظر گرفتن عوامل اثرگذار همانند سن، مقدار تحصیلات و حالت سلامتی، اشکار شد که افراد در گروه خواب‌آلودگی افزایش‌یافته، دو برابر زیاد تر از گروه خواب پایدار در معرض خطر زوال عقل بودند.

این یافته‌ها نشان خواهند داد که خواب و زوال شناختی در سال‌های پایانی زندگی به‌طور پیچیده‌ای به یکدیگر مرتبط می باشند. پژوهشگران پافشاری دارند که تغییرات ناگهانی در الگوی خواب، به‌اختصاصی افزایش خواب‌آلودگی روزانه، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات شناختی باشد. بازدید دقیق‌تر الگوهای خواب در سال‌های پایانی زندگی می‌تواند به تشخیص زودهنگام زوال عقل و اتخاذ راهکارهای پیشگیرانه پشتیبانی کند.

این مطالعه در نشریه Neurology، وابسته به آکادمی عصب‌شناسی آمریکا انتشار شده است و یقیناً با وجود نتایج قابل‌دقت، محدودیت‌هایی نیز دارد. به‌گفتن‌مثال، اکثر شرکت‌کنندگان این پژوهش افراد سفیدپوست بودند، به این علت نمی‌توان نتایج را به همه گروه‌های جمعیتی تعمیم داد. با این حال، یافته‌های این تحقیق راه را برای بازدید‌های گسترده‌تر در آینده باز می‌کند.