نتایج نزدیک به ۶۰ مطالعه نشان داده است افرادی که به طور منظم ورزش می‌کنند، ابتلا به زوال عقل در آنها ۲۰ درصد کمتر است. هم‌این چنین به نظر می‌رسد که نگه داری و تداوم فعالیت بدنی در طول میانسالی بهترین تأثیر را در افت خطر زوال عقل دارد.

انواع فعالیت بدنی

«فعالیت بدنی» طبق معمولً به ورزش هوازی (فعالیتی که ضربان قلب را افزایش می‌دهد) اطلاق می‌شود که هر بار ۲۰ تا ۳۰ دقیقه انجام می‌شود. زیاد تر مطالعات در رابطه اثرات ورزش هوازی که چندین بار در هفته انجام می‌شود و حداقل برای یک سال ادامه می‌یابد، گزارش شده است.

ورزش فقط به معنی جنب و جوش سنگین یا دویدن نیست؛ بلکه یک فعالیت روزانه همانند پیاده‌روی نیز ورزش برداشت می‌شود. یک مطالعه نشان داد که کارهای فیزیکی روزانه همانند پخت و پز، باغبانی و حتی تمیز کردن منزل به جهت تحرکات فیزیکی‌ای که می‌طلبد، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افت دهد.

دو نوع مهم فعالیت بدنی وجود دارد: فعالیت هوازی و فعالیت تقویتی؛ که هر یک به طرق گوناگون در ترقی سلامت نقش دارند. انجام ترکیبی این فعالیت‌ها در افت خطر ابتلا به زوال عقل مؤثر است.

ورزش چطور خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افت می‌دهد؟

بیماری آلزایمر (AD) یکی از مخرب‌ترین بیماری‌ها در بین سالمندان است که نزدیک به ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد ابتلا به زوال عقل را شامل می‌دشد.  این بیماری نه تنها حافظه را تضعیف می‌کند، بلکه بر استقلال فرد نیز تأثیر می‌گذارد.

در سال ۲۰۱۹، آلزایمر به گفتن ششمین علت مرگ و میر در بین افراد بالای ۶۵ سال رتبه‌بندی شد. از سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹، در حالی که مرگ و میر ناشی از سکته، بیماری قلبی و اچ‌آی‌وی افت یافته، مرگ و میر ناشی از آلزایمر بیشتر از ۱۴۰ درصد افزایش یافته است.

بعد از تجزیه و تحلیل‌های متعدد در رابطه ورزش و زوال عقل، اثبات شد که ورزش منظم خطر ابتلا به زوال عقل را تا ۲۸ درصد و به طور خاص، ریسک آلزایمر را تا ۴۵ درصد افت می‌دهد.

حرف های می‌شود تغییرات مغزی مرتبط با آلزایمر تقریباً ۲۰ سال قبل از ظهور علائم اغاز می‌شود. ورزش به گفتن یکی از مؤثرترین استراتژی‌های پیشگیری شناخته شده است، که گزینه‌ای کم‌هزینه، غیر دارویی و کم‌خطر را اراعه می‌دهد که برای همه قابل دسترسی است.

ربط بین مغز و ورزش هوازی به گمان زیادً به علت نوروپلاستیسیته است. نوروپلاستیسیته، توانایی مغز برای سازگاری و تشکیل اتصالات عصبی تازه یا تحکیم اتصالات حاضر است.

فعالیت بدنی هم‌این چنین به گفتن تعدیل‌کننده قوی دیگر ریسک‌فاکتورهای سلامت از جمله سختی خون بالا، کلسترول بالا و مقاومت به انسولین عمل می‌کند که همه این عوامل خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش خواهند داد. صدمه عروقی ناشی از آترواسکلروز می‌تواند افت شناختی مرتبط با AD را به علت افت جریان خون و اکسیژن به مغز تسریع کند و تبدیل هیپوکسی سلول‌های عصبی شود.

بهترین ورزش‌ها برای پیشگیری از آلزایمر

ورزش هوازی سطح BDNF را افزایش می‌دهد. BDNF مخفف فاکتور نورون‌ زایی مشتق‌ شده از مغز (brain-derived neurotrophic factor) است؛ پروتئینی که در مغز و نخاع یافت می‌شود و در رشد، بلوغ و نگهداری سلول‌های عصبی نقش دارد.

تمرینات مقاومتی همانند وزنه‌برداری، تأثیر بیشتری بر سطوح فاکتور رشد شبه انسولین-۱ (IGF-۱) دارند. IGF-۱ هورمونی است که اثرات هورمون رشد را در بدن مدیریت می‌کند و برای ترقی توانمندیهای شناختی الزامی است.

از آنجا که تمرینات هوازی و مقاومتی تغییرات عصبی فیزیولوژیکی متغیری را تشکیل می‌کنند، مطالعات نشان داده‌اند که ترکیب هر دو روش با هم می‌تواند انعطاف‌پذیری عصبی ناشی از ورزش را به مقدار بیشتری افزایش دهد.