دانشمندان در یک دستاورد پیشگامانه در «مرکز تحقیقاتی بیمارستان دانشگاه مونترال»(CRCHUM)، نوعی «ریزآران‌ای»(microRNA) را شناسایی کردند که می‌تواند از رگ‌های خونی کوچک محافظت کرده و به نگه داری کارکرد کلیه بعد از صدمه شدید پشتیبانی کند. میلیون‌ها بیمار کلیوی با این دستاورد تازه می‌توانند از تشخیص زودهنگام و پیشگیری منفعت‌مند شوند.

«ریزآران‌ای»، یک مولکول کوچک آران‌ای غیرکدکننده است که در گیاهان، جانوران و برخی از ویروس‌ها یافت می‌شود. این مولکول‌ها نزدیک به ۱۷ الی۲۳ نوکلئوتید طول دارند و ماموریت مهم آنها در تنظیم گفتن ژن بعد از رونویسی است. آنها ۶۰ درصد ژنوم پستانداران را راه اندازی خواهند داد و ژنوم انسان می‌تواند نزدیک به ۱۰۰۰ نوع از آنها را رمزدهی کند. 

به نقل از اس‌تی‌دی، این کشف نویدبخش بزرگی برای میلیون‌ها بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیه در سراسر جهان است، چون امکانات جدیدی برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از این بیماری اراعه می‌دهد. تا بحال هیچ نشانگر زیستی قابل اعتمادی برای برسی حالت این مویرگ‌های ظریف یا برای هدایت راهبردهای موثر برای محافظت از کارکرد کلیه وجود نداشته است.

دانشمندان در این مطالعه «ریزآران‌ای» موسوم به «miR-۴۲۳-۵p» را با پتانسیلی قوی به گفتن یک نشانگر زیستی مبتنی بر خون برای برسی سلامت «میکروواسکولار کلیه»(kidney microvascular) معارفه کردند. این مطالعه توسط اساتید پزشکی دانشگاه مونترال انجام شده است. مطالعات آنها بر افت مویرگ‌های اطراف لوله‌ای که یک نشانگر کلیدی نارسایی مزمن کلیه است، تمرکز دارد.

این رگ‌های کوچک که میلیون‌ها عدد از آنها در کلیه‌ها یافت خواهد شد، مسئول حذف مواد زائد از خون و در عین حال رساندن اکسیژن و مواد مغذی الزامی برای کارکرد کلیه می باشند.

خطرات و کاربردهای احتمالی در بیماران 

صدمه کلیوی که در تاثییر قطع موقت جریان خون و سپس برگشت آن رخ می‌دهد، می‌تواند تبدیل از دست رفتن رگ‌های خونی کوچک شود و به طور قابل توجهی توانایی کارکرد صحیح این عضو را مختل کند.

«ماری-ژوزه هبرت»(Marie-Josée Hébert)، پزشک نفرولوژی و پیوند و معاون قبل مطالعات، اکتشافات، خلاقیت و نوآوری دانشگاه مونترال می‌گوید: در افرادی که پیوند کلیه دریافت کرده‌اند، اگر کارکرد کلیه بیشتر از حد تحول کند، بقای کلیه به خطر می‌افتد. ما با منفعت گیری از این نشانگر زیستی توانستیم آزمایشی را برای برسی حالت رگ‌های خونی کوچک در زمان سریع‌تری گسترش دهیم.

او گفت: سپس پزشکان در بیمارستان‌ها می‌توانند سلامت «میکروواسکولار» بیماران با ریسک بالاتر را بهتر برسی کنند. این بیماران می‌توانند شامل بیماران مسن یا افرادی باشند که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند و طی آن جریان خون به طور موقت متوقف شده است.

«فرانسیس میگنیولت»(Francis Migneault)، نویسنده ارشد این مطالعه می‌گوید: ما ابتدا نوسانات سطح «miR-۴۲۳-۵p» را در خون موش‌های مبتلا به صدمه حاد کلیوی مشاهده کردیم. این نتایج سپس در ۵۱ گیرنده پیوند در دانشگاه مونترال قبول شد.

تیم‌های بالینی به لطف این نشانگر زیستی می‌توانند قبول کنند که آیا مداخلات آنها سلامت رگ‌های خونی کوچک را بهبود می‌بخشد یا افت می‌دهد. او گفت: آنچه واقعاً باورنکردنی است، این است که با تزریق این «ریزآران‌ای» به موش‌های مبتلا به صدمه کلیوی توانستیم رگ‌های خونی کوچک را نگه داری کرده و صدمه وارده به کلیه‌ها را محدود کنیم.

دانشمندان برای محافظت از رگ‌های خونی کوچک باقی‌مانده، اکنون بر روی تکنیک‌های جانشین برای انتقال «ریزآران‌ای» به کلیه تمرکز کرده‌اند. این نوشته در حالی است که تزریق مستقیم به کلیه یک روش بالینی قابل انجام در طول پیوند است.

کاربردهای دیگر این کشف برای دیگر بیماری‌ها 

آزمایشی در عرصه پیشگیری، مبتنی بر «miR-۴۲۳-۵p» می‌تواند برای بیماران مبتلا به نارسایی قلبی و ریوی سودمند باشد. «هبرت» می‌گوید: از دست دادن رگ‌های خونی کوچک به علت ربط با پیری طبیعی یا تسریع شده برای این نوع بیماری‌ها، نقش کلیدی دارد. به این علت کشف ما می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت همه افراد داشته باشد.

چندین پروژه مطالعاتی در این دانشگاه برای افراد مبتلا به نارسایی ریوی، در حال انجام است. وی خاطرنشان کرد: این چنین امکان پذیر با منفعت گیری از بانک مواد زیستی این دانشگاه تعیین شود که آیا داروهای حاضر اگر بعد از پیوند کلیه برای درمان یک مشکل دیگر تجویز شوند، بر سلامت رگ‌های خونی کوچک تأثیر می‌گذارند یا خیر.

این یافته‌ها در مجله JCI Insight انتشار شده است.