شبکیه، لایه‌ای نازک و حساس درون چشم است که مسئول دریافت نور و ارسال مطلب‌های بینایی به مغز است. جدا شدن این لایه از جایگاه طبیعی‌اش که به آن جداشدگی یا پارگی شبکیه حرف های می‌شود، می‌تواند علتتاری دید شدید یا حتی نابینایی کامل شود. 

این اختلال زیاد تر در سنین بالا، به‌اختصاصی در دهه ششم و هفتم زندگی دیده می‌شود و با عوامل مختلفی همانند سن بالا، نزدیک‌بینی زیاد، یا سابقه جراحی چشم مرتبط است. در این بین، نقش فعالیت‌های بدنی، به‌خصوص بلند کردن اجسام سنگین یا حرکات ناگهانی بدن در ابراز این چنین آسیبی مدام مورد او گفت و گو بوده است. 

مطالعات قبل، نظرات متناقضی در این عرصه اراعه داده‌اند. برخی تحقیقات، بلند کردن اجسام سنگین را به‌گفتن عامل افزایش‌دهنده سختی داخل چشم و در نتیجه خطر پارگی شبکیه معارفه کرده‌اند. برخی دیگر اما، این چنین ارتباطی را رد کرده‌اند. 

در این بین، فرضیه‌هایی نیز درمورد نقش حرکتی به نام «مانور والسالوا» یعنی حبس نفس و سختی آوردن زمان کارهای سنگین در بالا رفتن سختی چشم و صدمه به شبکیه نقل شده‌اند. با این حال، آن‌چه کمتر مورد بازدید قرار گرفته، تأثیر شرایط شغلی گوناگون همانند استرس، ایستادن‌های طویل یا ارتعاشات مکرر بر سلامت شبکیه است؛ موضوعی که الزام پژوهشی دقیق‌تر را ایجاب می‌کرده است. 

در این خصوص، بنفشه امید دزیانی، دستیار طب کار از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به همراه چهار تن از همکاران خود، تحقیقی را در این عرصه انجام داده‌اند. این گروه تلاش کردند تا با تمرکز بر مراجعان کلینیک‌های چشم‌پزشکی مشهد، ربط احتمالی بین نوع شغل و ابراز پارگی شبکیه را بازدید کنند. پژوهشگران در واقع به‌جستوجو جواب به این سوال بودند که آیا برخی ویژگی‌های شغلی می‌توانند خطر صدمه به شبکیه چشم را افزایش دهند یا نه. 

روش انجام این تحقیق به‌صورت مورد-شاهدی بوده است؛ یعنی پژوهشگران دو گروه را با هم قیاس کرده‌اند. گروه اول شامل ۵۰ مردی می بود که به علت پارگی شبکیه تحت بازدید قرار گرفته بودند. گروه دوم نیز ۵۰ مرد با بیماری‌های چشمی دیگر (به‌جز جداشدگی شبکیه) بودند. اطلاعات مربوط به ویژگی‌های شغلی، اسبق بیماری و شرایط بدنی این افراد با منفعت گیری از پرسشنامه‌ای ساده جمع‌آوری شد تا امکان قیاس بین دو گروه فراهم شود. 

نتایج تحقیق نشان دادند که در گروه مبتلا به پارگی شبکیه، مشاغل اداری، کشاورزی، خدمات و ساختمان بیشترین بسیاری را داشتند. این چنین، عواملی همانند استرس شغلی بالا و ایستادن یا راه رفتن طویل‌زمان در محل کار، در این گروه زیاد تر دیده شد. این در حالی می بود که بلند کردن اجسام سنگین تفاوت معناداری بین دو گروه نداشت و عامل مهم محسوب نمی‌شد. 

از نظر دیگر، اشکار شد که لرزش مداوم دست و بازو که در برخی مشاغل وجود دارد نیز می‌تواند در ابراز این صدمه چشمی نقش داشته باشد. به گفتن ساده، کارهایی که با لرزش دائمی یا فعالیت‌های تکراری در اندام‌های فوقانی همراه می باشند، امکان پذیر علتشل شدن یا جدا شدن برخی قسمت‌های داخلی چشم شوند؛ روندی که در نهایت به پارگی شبکیه منتهی می‌شود. 

این یافته‌ها که در «مجله سلامت کار ایران» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران انتشار شده‌اند، از آن جهت اهمیت دارند که نشان خواهند داد همه خطرهای شغلی لزوماً فیزیکی و مشهود نیستند. برای مثالً استرس بالا در محل کار هم می‌تواند با اختلالات بدنی از جمله مشکلات چشمی در ربط باشد. این چنین این پژوهش یادآوری می‌کند که در کنار دقت به عادت‌های بینایی یا شرایط نور محیط کار، باید ویژگی‌های فیزیکی شغل و سبک کاری افراد نیز مورد بازدید قرار گیرد. 

با وجود محدودیت‌هایی همانند نمونه نسبتاً کوچک یا تفاوت‌هایی در تعریف متغیرها نسبت به برخی مطالعات بین‌المللی، این تحقیق اهمیت مداخله و پیشگیری در حوزه سلامت شغلی را بار دیگر برجسته کرد. 

پژوهشگران نظر کرده‌اند مطالعات بزرگ‌تری با تعداد نمونه زیاد تر انجام شود تا بتوان با مطمعن بیشتری درمورد تأثیر شرایط کاری بر سلامت چشم‌ها اظهار نظر کرد. آگاهی‌رسانی به کارفرمایان و کارگران درمورد عوامل کمتر شناخته‌شده صدمه به چشم می‌تواند گامی مؤثر در افت این صدمه‌ها باشد.