زعفران با طعم معطر قوی و کاربردهای زیاد آن در آشپزی، طب سنتی و حتی در برخی صنایع نزدیک است.

علت قیمت بالای آن به عوامل بسیاری برمی گردد، از جمله فرآیند سخت کشت و برداشت، تشکیل محدود آن و این چنین تقاضای جهانی برای زعفران نه تنها یک افزودنی خوشمزه به غذا، بلکه نمادی از  تجمل و ظرافت در تعداد بسیاری از فرهنگ ها در سراسر جهان است.

گل زعفران زنبق

زعفران را از گل زعفران زنبق بدست می آورند و تکه گل مورد منفعت گیری نخ ها است و هر گل فقط ۳ (نخ) زعفران تشکیل می کند که بعد از برداشت خشک می شود.

کشاورزان برای به دست آوردن یک کیلوگرم زعفران به نزدیک به ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار گل نیاز دارند که نشان از کمیاب بودن آن دارد.

 زعفران در کجا کشت می شود؟

زعفران عمدتاً در مناطق خاصی از جهان رشد می کند که شرایط آب و هوایی ایده آل برای رشد آن فراهم است.

ایران:

ایران با تشکیل بیشتر از ۹۰ درصد زعفران جهان، تشکیل کننده مهم زعفران است. مناطقی همانند کرمان و مشهد به تشکیل زعفران مرغوب معروف می باشند.

هند (کشمیر):

زعفران کشمیری یکی از مرغوب ترین انواع زعفران محسوب می شود که یقیناً تشکیل آن در قیاس با ایران محدود است.

اسپانیا:

اسپانیا این چنین به علت تشکیل زعفران خود مشهور است، به اختصاصی در منطقه لامانچا، جایی که بخشی از میراث فرهنگی و آشپزی اسپانیا محسوب می شود.

مراکش، یونان و ایتالیا:

 این کشورها مقادیر کمتری زعفران تشکیل می کنند، اما به علت کیفیت تولیدشان شناخته شده اند.

 مرحله های کشت و برداشت زعفران:

کاشت زعفران فرآیندی است که نیاز به تلاش و حوصله بسیاری دارد.

فصل با کاشت پیاز زعفران در آخر تابستان اغاز می شود. خود گل برای زمان کوتاهی در پاییز ظاهر می شود و باید صبح زیاد سریع با دست برداشت شود تا در تاثییر گرما یا رطوبت به پرچم ها صدمه نرسد. اکثر مرحله های کاشت و برداشت زعفران به کار دستی بستگی دارد.  هر گل فقط ۳ رشته زعفران می دهد که برای تشکیل مقدار مقداری زعفران نیاز به مقادیر بسیاری گل دارد.

 عوامل موثر بر افزایش قیمت زعفران

 کار یدی فشرده:

تشکیل زعفران به کار دستی بسیاری بخصوص در زمان برداشت نیاز دارد.

گل ها با دست جمع آوری می شوند و نخ های کوچک از آنها استخراج می شود، فرآیندی زمان بر است که نیاز به توانایی دارد.

 افتو تشکیل محدود:

گیاه زعفران فقط برای زمان زیاد کوتاهی از سال شکوفا می شود، تشکیل جهانی آن محدود است و مقدار زیاد گل مورد نیاز برای تشکیل مقدار مقداری زعفران نیز در قیمت آن موثر است.

 کیفیت محصول:

بهترین انواع زعفران حاوی درصد بالایی از ترکیبات کروسین و سافرانال است که مسئول رنگ و طعم می باشند. گونه های مرغوب همانند زعفران کشمیری و ایرانی نیاز به کشت و مراقبت دقیق دارند که این کار علتافزایش هزینه می شود.

تغییرات آب و هوایی و خطرات کشاورزی:

تغییرات اقلیمی و آفات امکان پذیر بر تشکیل زعفران تأثیر بگذارد و مقدار حاضر را افت دهد و قیمت آن را افزایش دهد.

 تقاضای جهانی:

زعفران نه تنها برای پخت و پز مورد تقاضا است، بلکه در ساخت داروها و عطرها نیز مورد منفعت گیری قرار می گیرد.

این افزایش تقاضا، به اختصاصی از سوی کشورهایی همانند هند و چین، به افزایش قیمت ها پشتیبانی می کند.

مزایا زعفران برای سلامتی

زعفران مزایا بسیاری برای سلامتی دارد، از جمله:

بهبود خلق و خو و مبارزه با افسردگی

زعفران حاوی ترکیباتی همانند کروسین و سافرانال است که بر خلق و خوی تأثیر مثبت می گذارد. مطالعات نشان می دهد که زعفران می تواند در افت علائم افسردگی و اضطراب سودمند باشد، چون به گفتن یک تحکیم کننده خلق و خوی طبیعی در نظر گرفته می شود.

ارتقاء سلامت دستگاه گوارش

زعفران به بهبود هضم پشتیبانی می کند و به گفتن یک ضد اسپاسم عمل می کند. می تواند در درمان مشکلات معده همانند نفخ و گاز سودمند باشد.

خواص آنتی اکسیدانی

زعفران سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که از سلول ها در برابر صدمه های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کند. این خواص به پیشگیری از بیماری هایی همانند سرطان و بیماری های قلبی پشتیبانی می کند.

ارتقاء سلامت چشم

زعفران حاوی اجزایی است که امکان پذیر به محافظت از سلول های شبکیه و بهبود سلامت کلی چشم پشتیبانی کند. برخی تحقیقات نشان می دهد که زعفران می تواند در به تاخیر انداختن زوال بینایی مرتبط با افزایش سن نقش داشته باشد.

بهبود سلامت قلب

زعفران می تواند با افت سطح کلسترول زیان اور و بهبود گردش خون به بهبود سلامت قلب پشتیبانی کند. این چنین به علت اثرات آرام قسمت خود به افت سختی خون پشتیبانی می کند.

ضد التهاب و ضد درد طبیعی

زعفران دارای خواص ضد التهابی است و می تواند به تسکین درد پشتیبانی کند. به طور سنتی به گفتن یک مسکن طبیعی برای درمان دردهای گوناگون منفعت گیری می شود.

ارتقاء سلامت پوست

زعفران به علت خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی در تعداد بسیاری از محصولات مراقبت از پوست منفعت گیری می شود. می تواند به بهبود درخشندگی پوست و افت رنگدانه پشتیبانی کند.

تونیک طبیعی

بر پایه مطالعات انجام شده، زعفران تاثییر مثبتی بر میل جنسی دارد، چون یک محرک طبیعی است.

بهبود حافظه و عملکردهای ذهنی

برخی مطالعات نشان می دهد که زعفران به علت خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی که دارد می تواند حافظه را تحکیم کرده و خطر ابتلا به بیماری هایی همانند آلزایمر را افت دهد.

تحکیم سیستم ایمنی بدن

زعفران حاوی ویتامین ها و مواد معدنی است که به تحکیم سیستم ایمنی بدن پشتیبانی می کند و علتمی شود در برابر بیماری ها و عفونت ها مقاومت بیشتری داشته باشد.

اختلاف بین زعفران اصل و بدلی

برای جلوگیری از افتادن در دام خرید زعفران تقلبی می توان از روش هایی برای تشخیص زعفران اصل و بدلی منفعت گیری کرد:

رنگ نخ:

زعفران اصل: رنگ آن قرمز تیره است که در انتها متمایل به نارنجی است. تفاوت معنی داری در رنگ بین تکه های یک نخ وجود ندارد.

زعفران تقلبی: امکان پذیر دارای تارهای زرد یا قرمز غیرعادی روشن یا مات باشد. بعضی اوقات آن را با نخ های رنگ شده یا تکه های دیگر گل به غیر از زعفران مخلوط می کنند.

طعم و بو:

زعفران اصل: دارای عطری قوی و نزدیک و طعم مقداری تلخ است. هنگامی که مقدار مقداری از آن را در دهان خود قرار دهید، می توانید طعمی قوی و خاکی را حس کنید.

زعفران تقلبی: امکان پذیر بوی ضعیف یا غیر طبیعی داشته باشد. طعم آن امکان پذیر تلخ یا حتی شیرین نباشد که نشان دهنده افزودن مواد دیگر است.

با آب تست کنید

زعفران اصل: با قرار دادن نخ های زعفران در آب داغ، نخ ها کم کم رنگ خود را آزاد می کنند و نخ باید شکل و رنگ خود را برای زمان طویل نگه داری کند. آب رنگ طلایی زیبایی به خود می گیرد.

زعفران تقلبی: به شدت رنگ خود را از دست می دهد و امکان پذیر نخ آب شود یا شکل خود را از دست بدهد. اگر آب به شدت قرمز یا نارنجی تیره شد، امکان پذیر نشان دهنده زعفران تقلبی باشد.

تست با آتش:

زعفران اصل: هنگامی نخ های زعفران در معرض آتش قرار می گیرند، به راحتی مشتعل نمی شوند و بوی خفیفی همانند کاه سوخته متصاعد می کنند.

زعفران تقلبی: امکان پذیر به راحتی مشتعل شود و بوی خود را سریع از دست بدهد، یعنی با مواد غیر طبیعی مخلوط شده است.

وزن و اندازه

زعفران اصل: نخ های زعفران اصل سبک وزن می باشند و به علت وزن کم امکان پذیر به سختی مقدار بسیاری را جمع آوری کنید.

زعفران تقلبی: نخ ها امکان پذیر به علت مواد افزودنی یا به علت تقلب با منفعت گیری از مواد دیگر سنگین تر شوند.

گواهینامه و کیفیت

زعفران اصل: زیاد تر از منبع های معتبری که دارای گواهینامه های کیفیت می باشند یا از کشورهای معروف به تشکیل زعفران همانند ایران یا کشمیر به فروش می رسد.

زعفران تقلبی: این زعفران می تواند بدون هیچ گونه گواهینامه باشد یا با قیمت های مشکوکی ارزان فروخته شود.

تست چگالی:

می توانید مقداری زعفران را در یک فنجان آب بریزید. زعفران اصل بر روی سطح شناور می شود در حالی که زعفران تقلبی امکان پذیر به علت وزن اضافی یا مواد افزودنی غرق شود.