محققان ژنی را کشف کرده‌اند که به یک نوع گندم نادر، ویژگی غیرمعمول «دانه سه‌گانه» می‌دهد. هنگامی این ژن فعال می‌شود، به گل‌های گندم پشتیبانی می‌کند تا قسمت‌های دانه‌دار بیشتری تشکیل کنند. این یافته می‌تواند به دانشمندان اجازه دهد تا محصولات تازه و پربازده را برای تامین تقاضای جهانی غذا پرورش دهند. این یک تحول ژنتیکی ساده با پتانسیل تحول جهانی است.

به نقل از ساینس‌دیلی، محققان دانشگاه مریلند ژن مسئول نوع نادری از گندم را شناسایی کرده‌اند که در هر گل به جای یک تخمدان، سه تخمدان راه اندازی می‌دهد. از آنجا که هر تخمدان می‌تواند به یک دانه تبدیل شود، این یافته می‌تواند به افزایش مقدار گندم تشکیل شده در هر هکتار پشتیبانی کند. این مطالعه در ۱۴ اکتبر ۲۰۲۵ در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم انتشار شد.

این ویژگی غیرمعمول ابتدا در یک جهش طبیعی گندم نان معمولی مشاهده شد، اما دانشمندان نمی‌دانستند کدام تحول ژنتیکی علتآن شده است. برای فهمیدن این نوشته، گروهی در مریلند یک نقشه ژنتیکی دقیق از گندم چند تخمدانی تشکیل کرده و آن را با گندم معمولی قیاس کردند. آنها دریافتند که یک ژن طبق معمول غیرفعال به نام WUSCHEL-D1 (WUS-D1) در این گیاهان جهش یافته، فعال شده است. هنگامی که WUS-D1 در اغاز راه اندازی گل‌های گندم فعال می‌شود، بافت گل در حال رشد را بزرگ می‌کند و به ساختارهای ماده اضافی همانند مادگی یا تخمدان اجازه می‌دهد تا راه اندازی شوند.

اگر پرورش‌دهندگان گیاهان بتوانند یاد بگیرند که این فعال‌سازی WUS-D1 را تحریک یا تکرار کنند، امکان پذیر بتوانند گونه‌های تازه گندمی تشکیل کنند که دانه‌های بیشتری در هر بوته تشکیل می‌کنند. حتی افزایش اندک در تعداد دانه‌ها می‌تواند تفاوت عمده‌ای در تشکیل کلی مواد غذایی در سراسر جهان تشکیل کند.

ویجی تیواری، دانشیار علوم گیاهی و یکی از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید: شناسایی دقیق مبنا ژنتیکی این ویژگی، مسیری را برای پرورش‌دهندگان فراهم می‌کند تا آن را در گونه‌های تازه گندم بگنجانند و به طور بالقوه تعداد دانه در هر سنبله و کارکرد کلی را افزایش دهند. با منفعت گیری از یک ابزار ویرایش ژن، اکنون می‌توانیم بر بهبود زیاد تر این ویژگی برای افزایش کارکرد گندم تمرکز کنیم. این کشف، مسیری شوق‌انگیز برای گسترش گندم هیبریدی مقرون به صرفه فراهم می‌کند.

این نوشته حائز اهمیت است، چون گندم یکی از محصولات مهم جهان است که هر روز میلیاردها نفر را تغذیه می‌کند. با افزایش تقاضای جهانی برای گندم، تغییرات اقلیمی، محدود شدن زمین‌های کشاورزی و رشد جمعیت، افزایش تشکیل با منفعت گیری از راه حلهای سنتی را به طور فزاینده‌ای دشوار می‌کند. این کشف می‌تواند ابزار تازه و قدرتمندی را در اختیار پرورش‌دهندگان قرار دهد تا بدون نیاز به زمین، آب یا کود زیاد تر، بازده را افزایش دهند.