ماموران پلیس در جنوب برزیل صحنه‌ای شگفت انگیز را ثبت کردند که در آن هزاران گربه‌ماهی خرزنبور اغاز به بالا رفتن از یک آبشار کردند و این اولین مورد ثبت‌شده از این گونه می بود که این حرکت را از خود نشان می‌داد.

به نقل از آی‌ای، در نوامبر ۲۰۲۴، افسران پلیس نظامی محیط زیست ناظر یک اتفاقات شگفت انگیز در رودخانه آکیدائونا(Aquidauana) بودند، جایی که هزاران گربه‌ماهی خرزنبور تلاش کردند از آبشارهایی به ارتفاع چهار متر بالا بروند.

این منظره غیرمعمول در همان اغاز فصل بارندگی رقم خورد و به شدت به گفتن یک اتفاق طبیعی نادر شناخته شد. ظرف یک هفته، تیمی از دانشمندان برزیلی برای مستندسازی و مطالعه دقیق‌تر این منظره به آنجا رسیدند. تحقیقات میدانی آنها نشان داد که گربه‌ماهی‌ها از یک ضرباهنگ روزانه پیروی می‌کنند، بدین ترتیب که در گرم‌ترین ساعات سپس از ظهر زیر سنگ‌ها و برکه‌های سایه‌دار نهان خواهد شد و سپس زمان غروب برای اغاز صعود خود بیرون می‌آیند.

این حرکت که برای اولین بار توسط دوربین به ثبت رسیده است، سوالات جدیدی را در رابطه سازگاری و استراتژی‌های بقای این گونه نقل کرده است.

منفعت گیری گربه‌ماهی‌ها از باله‌ها و مکش برای بالا رفتن از سنگ‌های لغزنده

این اتفاق برای اولین بار در مطالعه‌ای که در مجله زیست‌شناسی ماهی‌ها(Fish Biology) انتشار شد، مستند شده می بود. در این مطالعه، چگونگی بالا رفتن گربه‌ماهی‌های خرزنبور از آبشارها در گروه‌های غیرمعمول بزرگ شرح داده شده می بود.

محققان نه تنها نادر بودن این اتفاقات را قبول کردند، بلکه مکانیسم پشت آن را نیز بازدید کردند. آنها مشاهده کردند که ماهی‌ها جفت باله‌های خود را در حالی که از دم و حرکات جانبی خود برای حرکت به جلو در خلاف جهت جریان آب منفعت گیری می‌کنند، باز می‌کنند. دانشمندان اعتقاد دارند که این تکنیک با مکانیسمی همانند به مکش تحکیم می‌شود که به گربه‌ماهی‌ها پشتیبانی می‌کند تا به سطوح سنگی صاف و لغزنده بچسبند و بالا رفتن را ممکن سازند.

محققان می‌افزایند که این یافته‌ها بینش نادری در رابطه گربه‌ماهی خرزنبور که رنگی نارنجی و سیاه دارند، اراعه می‌دهد، طوری که به علت کمیابی و ترجیح آن به زندگی در رودخانه‌های پُرجریان که مطالعه دقیق را چالش برانگیز می‌کنند، به خوبی شناخته نشده است.

گفتنی است که در طول همین مشاهده، دانشمندان این چنین سه گونه ماهی دیگر را که در کنار گربه‌ماهی‌ها تلاش به بالا رفتن می‌کردند، ثبت کردند که مشخص می کند این حرکت امکان پذیر منحصر به یک گونه واحد نباشد.

حرکت نادر گربه‌ماهی‌ها مرتبط با فصل تخم‌ریزی

دانشمندان تا این مدت در رابطه این که چرا گربه‌ماهی خرزنبور عمل به این صعود کرده است، گیج می باشند، اگرچه یک نظریه به مهاجرت به بالادست برای تشکیل همانند اشاره دارد.

مشاهدات نشان داد که هم ماهی‌های نر و هم ماهی‌های ماده در بین این صعودکننده‌ها وجود دارند که زیاد تر آنها بالغ می باشند و زمان آن همزمان با اغاز فصل بارندگی می بود، دوره‌ای که تعداد بسیاری از ماهی‌های دیگر در رودخانه سفرهای تخم‌ریزی خود را اغاز می‌کنند.

محققان در مقاله خود خاطرنشان می‌کنند که این کشف فراتر از تصاویر قابل دقت از گربه‌ماهی‌ها در حال بالا رفتن از آبشارها، اهمیت حفاظت از محیط زیست را مشخص می کند و بینش جدیدی در رابطه حرکت این گونه و شرایط اکولوژیکی که به آن وابسته است، اراعه می‌دهد. با این حال، فهمیدن کامل مکانیسم‌های بالا رفتن گربه‌ماهی‌ها و الگوهای مهاجرت گسترده‌تر آن نیاز به مطالعه زیاد تر دارد.

نویسندگان این مطالعه این چنین پافشاری می‌کنند که رفتارهایی همانند بالا رفتن از آبشار امکان پذیر به اختصاصی در برابر فشارهای محیطی، از جمله تکه‌تکه شدن زیستگاه و سدسازی رودخانه صدمه‌پذیر باشند.

محققان با مستندسازی این حرکات نادر در طبیعت استدلال می‌کنند که حفاظت از سیستم‌های رودخانه‌ای و مسیرهای مهاجرت برای حفاظت از گونه‌هایی همانند گربه‌ماهی خرزنبور زیاد حیاتی‌تر شده است.