این روزها امکان پذیر انسان‌ها به طور متوسط ​​زیاد تر عمر کنند، اما تنها قسمت کوچکی از ما تولد صد سالگی خود را جشن خواهیم گرفت. با این حال، دلایل این که چرا فقط عده‌ای معدود به صد سالگی می‌رسند، تا این مدت برای دانشمندان یک راز باقی مانده است.

دانشمندان اکنون یک عامل را کشف کرده‌اند که امکان پذیر کلید طول عمر صدساله‌ها باشد. این مطالعه به سرپرستی «کارین مودیگ»(Karin Modig) دانشیار اپیدمیولوژی در «موسسه کارولینسکا»(Karolinska) انجام شده است.

به نقل از ساینس‌آلرت، این تیم دریافت که افرادی که ۱۰۰ سال عمر می‌کنند، انگارً توانایی بسیار‌ای در جلوگیری از بیماری دارند. افراد صد ساله‌ از این جهت برای دانشمندان زیاد دلنشین می باشند که امکان پذیر کلید فهمیدن چگونگی عمر طویل‌تر و زندگی طویل‌تر با سلامتی بهتر را در خود داشته باشند. برخی از سوالاتی که دانشمندان زمان‌ها است در رابطه آن تأمل کرده‌اند این است که آیا یکی از کلیدهای تاب‌آوری صدساله‌ها عمدتاً در توانایی آنها برای به تعویق انداختن بیماری‌های بزرگ نهفته است یا این که آنها در بقا بهتر عمل می‌کنند؟ یا آیا امکان پذیر آنها به طور کلی از بیماری‌های خاصی اجتناب کنند؟

فهمیدن جواب این سوالات پژوهشگران را حداقل یک قدم به کشف عوامل خاصی که در طول عمر نقش دارند، نزدیک‌تر می‌کند. به این علت این تیم مطالعاتی اغاز به بازدید این نوشته کردند تا ببینند آیا می‌توانند جواب‌ها را اشکار کنند یا خیر. آنها افراد با عمر طویل‌ و مختصر‌ را که در یک سال متولد شده بودند، بازدید و قیاس کردند. نتایج آنها نشان داد که صدساله‌ها نه تنها در طول زندگی خود به طور کلی کمتر دچار بیماری خواهد شد، بلکه بیماری‌ها را نیز آهسته‌تر گسترش خواهند داد. آنها این چنین در قیاس با همسالان مختصر‌عمر خود، کمتر در معرض بیماری‌های کشنده همانند بیماری‌های قلبی-عروقی شدید قرار می‌گیرند.

پژوهشگران خطرات سکته مغزی، دعوا قلبی، شکستگی لگن و انواع سرطان را برای هر شرکت‌کننده محاسبه کردند و افرادی را که تا صدسالگی زنده ماندند با همتایان مختصر‌عمرتر خود قیاس کردند. آنها دریافتند که صدساله‌ها نه تنها در اواخر میانسالی نرخ پایین‌تری از بیماری داشتند، بلکه در طول زندگی خود نیز نرخ پایین‌تری از بیماری را نگه داری کردند. به گفتن مثال، در سن ۸۵ سالگی، تنها ۴ درصد از افرادی که به صدسالگی رسیدند، دچار سکته مغزی شده بودند. در قیاس، نزدیک به ۱۰ درصد از افرادی که تقریباً صدساله شدند، در سن ۸۵ سالگی دچار سکته مغزی شده بودند. علاوه بر این، با وجود عمر طویل‌تر، خطر ابتلای آنها به اکثر بیماری‌ها در طول زندگی هیچ زمان به اندازه همسالان مختصر‌عمرشان نرسید.

نزدیک به ۱۲/۵ درصد از صدساله‌ها در سن صدسالگی، دچار دعوا قلبی شده بودند. این مشخص می کند که صدساله‌ها بیماری‌های عمده مرتبط با سن را به تأخیر می‌اندازند و در تعداد بسیاری موارد حتی از آنها جلوگیری می‌کنند، نه این که فقطً به طور مؤثرتری از آنها جان سالم به در ببرند. یکی از محدودیت‌های این مطالعه این است که فقط بر تحلیل تشخیص‌های جدی‌تر بیماری‌های عمده تمرکز داشت، اما اگر کلید واقعی طول عمر این باشد که این افراد می‌توانند از ابتلا به بیماری‌های جدی جلوگیری کنند، چه؟

پژوهشگران برای بازدید این نوشته، مطالعه فرد دیگر را انجام دادند که شامل ۴۰ حالت پزشکی گوناگون می بود. این حالت‌ها از خفیف تا شدید همانند سختی خون بالا، نارسایی قلبی، دیابت و حملات قلبی متغیر بودند. آنها ۲۷۴ هزار و ۱۰۸ شرکت‌کننده را که بین سال‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۲۲ در سوئد متولد شده بودند، مطالعه کردند و آنها را از سن ۷۰ سالگی تا زمان مرگشان یا تا ۱۰۰ سالگی پیگیری کردند. در کل ۴ هزار و ۳۳۰ نفر صدساله شدند.

نتایج مطالعه دوم هم با مطالعه اول یکسان می بود؛ صدساله‌ها کمتر دچار بیماری خواهد شد و نرخ تجمع بیماری در طول عمر آنها کندتر است. دانشمندان این چنین دریافتند که صدساله‌ها زیاد تر گمان داشت که حالت‌هایی داشته باشند که به یک ارگان بدن محدود می‌شود. این نشانه‌ای از سلامت و تاب‌آوری این گروه است، چون بیماری‌هایی که یک ارگان را تحت تأثیر قرار خواهند داد، در درازمدت زیاد راحت‌تر درمان و مدیریت خواهد شد.

صدساله‌ها این چنین در طول زندگی خود تاب‌آوری بیشتری در برابر اختلالات اعصاب و روان همانند افسردگی و زوال عقل نشان دادند. اگرچه اکثر صدساله‌ها در نهایت به چندین اختلال سلامتی مبتلا شدند، اما این اتفاق زیاد دیرتر از افراد غیرصدساله افتاد. این به لطف داشتن بیماری‌های کمتر و نرخ کندتر تجمع بیماری می بود. مسئله قابل دقت این است که افراد غیرصدساله طبق معمولً در سال‌های پایانی عمر خود افزایش شدیدی در تعداد حالت‌های سلامتی که با آنها دست و پنجه نرم می‌کردند، توانایی می‌کردند، اما صدساله‌ها این افت شدید سلامتی را توانایی نکردند.

راز زندگی طویل چیست؟

این یافته که افراد صدساله‌ با وجود عمر طویل‌تر، موفق به تأخیر انداختن و در برخی موارد جلوگیری از بیماری خواهد شد، هم دلنشین و هم دلگرم‌کننده است. این کار مشخص می کند که می‌توان آهسته‌تر از حد معمول پیر شد و باور رایج را مبنی بر این که زندگی طویل‌تر به ناچار با بیماری زیاد تر همراه است، به چالش کشید.

یافته‌های دانشمندان مشخص می کند که طول عمر استثنایی فقط به تعویق انداختن بیماری نیست، بلکه الگوی متمایزی از پیری را منعکس می‌کند، اما این که آیا این کار به علت ژنتیک، سبک زندگی، محیط یا ترکیبی از این عوامل است، تا این مدت اشکار نیست.

قدم بعدی در مطالعات، بازدید این خواهد می بود که چه عواملی پیش‌بینی‌کننده رسیدن به صدسالگی می باشند و این عوامل چطور در طول زندگی یک فرد عمل می‌کنند. فهمیدن مکانیسم‌های پشت افزایش سن به شکل سالم در صدساله‌ها امکان پذیر بینش‌های ارزشمندی را برای ترویج زندگی طویل‌تر و سالم‌تر برای همه اراعه دهد.

این مطالعه در مجله The Conversation انتشار شده است.