بر پایه آمار اراعه‌شده، حجم کل بازار فناوری نانو در ایران در سال ۱۴۰۲ برابر با ۶۱۸,۸۹۰ میلیارد ریال بوده است. این بازار شامل دو قسمت داخلی و صادراتی است که هر یک سهم مشخصی از آن را راه اندازی خواهند داد. سهم عمده‌ای از بازار فناوری نانو ایران به بازار داخلی تعلق دارد، در حالی که صادرات هم چنان در سطح پایین‌تری قرار دارد.

بازدید آمارها مشخص می کند که ۹۰.۸ درصد از کل بازار نانو مربوط به بازار داخلی است که ارزشی معادل ۵۶۱,۷۹۰ میلیارد ریال دارد. این قضیه نشان‌دهنده مصرف بالای محصولات نانویی در داخل سرزمین است. در روبه رو، ۹.۲ درصد از بازار فناوری نانو به صادرات تعلق دارد که معادل ۵۷,۱۰۰ میلیارد ریال است. این رقم مشخص می کند که سهم صادرات نسبت به کل بازار هم چنان کم است و نیاز به گسترش بیشتری دارد.

رشد بازار داخلی فناوری نانو در ایران به علت افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان، پشتیبانی‌های دولتی و افزایش آگاهی عمومی در رابطه کاربردهای این فناوری بوده است. اندوخته‌گذاری در زیرساخت‌های تحقیق و گسترش علتشده که شرکت‌ها بتوانند محصولات نانویی را با کیفیت بالاتر و هزینه‌های کمتر تشکیل کنند. از نظر دیگر، صنایع گوناگون، از جمله پزشکی، نفت و پتروشیمی، نساجی و خودروسازی، سهم مهمی در افزایش تقاضا برای محصولات نانویی داشته‌اند.

با وجود رشد بازار داخلی، هم چنان چالش‌هایی در این مسیر وجود دارد. یکی از مشکلات مهم، نیاز به اندوخته‌گذاری زیاد تر در زیرساخت‌های تولیدی است. برخی محصولات نانویی تا این مدت به استانداردهای بین‌المللی نرسیده‌اند که این نوشته می‌تواند مانعی برای رقابت‌پذیری آن‌ها باشد. این چنین، فرایندهای پیچیده اداری برای تجاری‌سازی و ورود محصولات نانویی به بازار، شدت گسترش این قسمت را افت داده است. نیاز به نیروی متخصص در برخی حوزه‌های خاص فناوری نانو نیز از دیگر چالش‌های حاضر محسوب می‌شود.

سهم صادراتی فناوری نانو ایران هم چنان پایین است. در حالی که کشورهای گسترش یافته همانند آمریکا، چین و آلمان سهم عمده‌ای از بازار جهانی را در اختیار دارند، محصولات نانویی ایران به علت محدودیت‌های تجاری و تحریم‌ها با چالش‌های بسیاری روبه رو می باشند. رقابت شدید در بازارهای بین‌المللی علتشده که شرکت‌های ایرانی تا این مدت نتوانند به‌راحتی در این عرصه داخل شوند. علاوه بر این، نبوده است یک برندینگ قوی و راهبرد بازاریابی موثر، وجود بین‌المللی محصولات نانویی ایران را با مشکل روبه رو کرده است.

برای بهبود حالت صادرات، شرکت‌های ایرانی باید بر بهبود کیفیت محصولات و تطابق آن‌ها با استانداردهای جهانی تمرکز کنند. گسترش همکاری‌های بین‌المللی با شرکت‌های معتبر خارجی و تشکیل دیپلماسی فناوری برای افت مانع ها تجاری نیز از راهکارهای مهم محسوب می‌شود. این چنین، پشتیبانی‌های دولتی در قالب تسهیلات مالی و معافیت‌های مالیاتی می‌تواند نقش مهمی در افزایش توان رقابتی شرکت‌های صادرکننده داشته باشد.

بازدید‌های انجام‌شده مشخص می کند که ۹۷.۸ درصد از بازار نانو ایران مربوط به کالاها است. این رقم مشخص می کند که تشکیل محصولات نانویی در قالب کالاهای مصرفی و صنعتی سهم غالبی در بازار دارد. در روبه رو، خدمات مرتبط با فناوری نانو تنها ۱.۶ درصد از کل بازار را راه اندازی خواهند داد که نشان‌دهنده سهم اندک این حوزه در بازار نانو ایران است. این چنین، تجهیزات نانویی سهم زیاد کوچکی، یعنی ۰.۶ درصد، از بازار را به خود تعلق داده‌اند.

خدمات نانویی در ایران به سه دسته مهم تقسیم می‌شود. خدمات صنعتی ۷۱ درصد از قسمت خدمات را شامل می‌شود که نشان‌دهنده منفعت گیری گسترده از فناوری نانو در فرآیندهای صنعتی است. خدمات آزمایشگاهی ۲۸ درصد از این بازار را راه اندازی خواهند داد که شامل آزمایش‌های مرتبط با نانومواد، بازدید کیفیت و تحقیق و گسترش می‌شود. در نهایت، خدمات کسب‌وکار تنها ۱ درصد از این بازار را در اختیار دارد که نشان‌دهنده افتفعالیت‌های تجاری در این حوزه است.

به این علت می‌توان او گفت که بازار فناوری نانو در ایران رشد قابل توجهی را توانایی کرده است. سهم عمده این بازار به مصرف داخلی تعلق دارد، در حالی که صادرات هم چنان در سطح پایینی قرار دارد. تشکیل کالاهای نانویی سهم مهم بازار را راه اندازی می‌دهد، در حالی که خدمات و تجهیزات نانویی سهم کمتری دارند. برای گسترش پایدار این قسمت، ملزوم است که شرکت‌ها بر بهبود کیفیت محصولات، گسترش زیرساخت‌های صادراتی و افزایش توان رقابتی در بازارهای بین‌المللی تمرکز کنند. این چنین، گسترش خدمات مرتبط با فناوری نانو و گسترش تجهیزات نانویی می‌تواند به تنوع زیاد تر در این بازار پشتیبانی کند. با برنامه‌ریزی‌های مناسب و پشتیبانی‌های ملزوم، می‌توان انتظار داشت که بازار نانو در ایران در سال‌های آینده رشد بیشتری را توانایی کند.