هرچند اخیرا دولت اظهار کرده تا شب عید ۲ بسته معیشتی در قالب کالابرگ به هفت دهک ارایه خواهد کرد، اما به نظر می‌رسد این عمل های در برابر موج فزاینده افزایش قیمت‌ها نتواند از گسترش فقر درکشور جلوگیری کرده ولذا باید اقداماتی ریشه‌ای وفراتر از آن صورت گیرد.

دراین باره، «حمید حاج اسماعیلی» کارشناس بازار کار می‌گوید:ما در دو دهه قبل به علت تحریم‌ها و سختی‌های اقتصادی مستمر، ناظر بدتر شدن حالت اقتصادی مردم بوده‌ایم. این حالت نه تنها بر اقتصاد کل سرزمین تاثییر گذاشته، بلکه ساختار بیمار و ناکارآمدی در توزیع منبع های نیز به شرایط بدتر پشتیبانی کرده است.

وی می‌افزاید: در این زمان، یارانه‌های نقدی که تحت گفتن هدفمندی یارانه‌ها اجرا شده، به گفتن با اهمیت ترین عمل دولت برای حمایتاز مردم نقل بوده است، اما بعد از ۲ دهه، برسی‌ها مشخص می کند این سیاست نتایج مساعد نداشته و رشد تورم و عدم کنترل قیمت‌ها علتشده تاثییر این یارانه‌ها افت یابد. این چنین تعداد فقرا زیاد تر شده و حالت اقتصادی برای مردم سخت‌تر شده است که نشان‌دهنده ناکارآمدی این سیاست‌ها است.

حاج اسماعیلی معتقد است برای برسی حالت جاری، ابتدا باید یک برسی آماری و جمعیتی دقیق در سرزمین صورت گیرد. قسمت بزرگی از این اطلاعات در اختیار نهاد‌های حمایتی همچون کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. این سازمان‌ها آمار دقیقی از افراد نیازمند پشتیبانی، دارند.

این کارشناس بازار کار در ادامه می‌افزاید: بر پایه اظهار مراکزی همانند کمیته امداد، طی هشت سال تازه، تعداد افرادی که به این نهاد‌ها مراجعه کرده و نیازمند پشتیبانی می باشند، هفت تا هشت برابر افزایش یافته است. رئیس سازمان بهزیستی نیز اخیراً اظهار کرده که سه میلیون نفر را مستقیماً حمایتمی‌کنند، اما هشت میلیون نفر از افرادی که شرایط شبیه دارند، به آنها مراجعه کرده‌اند. این آمار نشان‌دهنده رشد فزاینده تعداد افراد نیازمند پشتیبانی در سرزمین است.

وی، تعیین دستمزد‌ها را یکی از مسائل پیچیده و چالش‌برانگیز در اقتصاد سرزمین می‌داند و تصریح می‌کند: در شرایط جاری، راه حلهای سنتی و تکراری که طی سال‌های قبل برای تعیین دستمزد‌ها منفعت گیری شده است، به اختصاصی افزایش ۲۰ درصدی دستمزدها، نتوانسته به قدر کافی نیاز‌های واقعی مردم را رفع کنند. به این علت، ملزوم است فرآیند تعیین دستمزد‌ها بازنگری شده و به طور فنی و تخصصی به آن پرداخته شود تا از راه حلهای تازه و کارآمد برای بهبود حالت معیشتی مردم منفعت گیری شود.

کارشناس بازار کار می‌گوید: افزایش دستمزد‌ها باید به طوری انجام شود که بتواند پاسخگوی نیاز‌های واقعی مردم باشد. این افزایش باید بر پایه واقعیات اقتصادی سرزمین و شرایط معیشتی افراد انجام شود. این چنین علاوه بر افزایش دستمزدها، دولت می‌تواند با اراعه پشتیبانی‌های غیرنقدی همانند کالا برگ‌ها و وام‌های اجاره مسکن برای مستاجران، بار اضافی بر دوش مردم را افت دهد.

به حرف های حاج اسماعیلی، نزدیک به نیمی از جمعیت سرزمین نیازمند دریافت پشتیبانی‌های اقتصادی می باشند. این حالت که واقعاً دلواپس‌کننده است، نیاز به یک برنامه‌ریزی دقیق و اساسی برای حمایتاز مردم دارد.

وی معتقد است اولین قدم برای اصلاح ساختار اقتصادی سرزمین، حرکت به سمت فعالیت‌های تولیدی است.

به حرف های وی، اصلاح توزیع منبع های و جلوگیری از فسادراهکار بعدی است. دراین باره باید او گفت یکی از مشکلات عمده در اقتصاد سرزمین، مکانیزم‌های بی فایده توزیع منبع های است. اکنون، تعداد بسیاری از مشکلات اقتصادی ناشی از فساد ساختاری است که در قسمت‌های گوناگون درآمدی، مالی و اقتصادی سرزمین ریشه دوانده است. این فساد در طی سال‌ها تبدیل به یک معضل جدی شده است که بر روال گسترش اقتصادی سرزمین تأثیر منفی گذاشته است.

 حاج اسماعیلی تصریح می‌کند: نوشته فرد دیگر که باید به آن دقت اختصاصی داشت، سیاست‌های یارانه‌ای سرزمین است. اکنون، یارانه نقدی که به زمان دو دهه به اقشار گوناگون جامعه پرداخت می‌شود، اثرگذاری بسیاری نداشته و تعداد بسیاری از مردم به علت شرایط تورمی و مشکلات اقتصادی قادر به منفعت‌برداری درست از آن نیستند. برای حل این مشکل، باید یارانه‌ها به طور جدی مورد برسی قرار گیرد.

وی ادامه می‌دهد: اولین عمل ملزوم، حذف افرادی است که از نظر مالی توانمندی دارند و مستحق دریافت یارانه نیستند. این گروه‌ها باید از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه حذف شوند. دومین قدم مهم نیز تبدیل یارانه‌های نقدی به کالا برگ است. اگر یارانه‌ها به کالا برگ تبدیل شوند، می‌توان مطمعن حاصل کرد که این یارانه‌ها مستقیماً به نیاز‌های اساسی مردم تعلق یابد.

این کارشناس این چنین می‌گوید: یکی از با اهمیت ترین مشکلات اقتصادی که اکنون تعداد بسیاری از اقشار گوناگون جامعه با آن روبه رو می باشند، بحران دستمزد است. نه تنها کارگران و بازنشستگان، بلکه کارمندان نیز با مشکلات جدی در فراهم نیاز‌های روزمره خود روبه رو شده‌اند. با دقت به این که قسمت عمده‌ای از جمعیت سرزمین را حقوق‌بگیران راه اندازی خواهند داد و قسمت قابل توجهی از بودجه سرزمین نیز به پرداخت دستمزد‌ها تعلق می‌یابد (نزدیک به ۶۵ درصد از بودجه سرزمین)، این بحران می‌تواند به شدت بر روال اقتصادی سرزمین تأثیر بگذارد. به همین علت، ملزوم است دولت عمل های جدی برای هم‌راستایی دستمزد‌ها با شرایط اقتصادی انجام دهد.

به حرف های وی، درنهایت، عامل مهم در رشد تورم، افزایش قیمت کالا‌ها و محدود شدن مسائل اقتصادی در سرزمین، تحریم‌ها می باشند. دولت باید تلاش کند از طریق مذاکرات و تعامل های با سرزمین‌های دخیل، تحریم‌ها را افت دهد.

حاج اسماعیلی می‌گوید: پیش‌بینی حالت اقتصادی ایران در آینده، با دقت به چالش‌های حاضر، زیاد دشوار است. از یک طرف، مشکلات سیاست خارجی و تحریم‌ها تا این مدت رفع نشده‌اند و هم چنان تأثیر بسیاری بر شرایط اقتصادی سرزمین دارند. برای مثال، اختلافات و تنش‌های سیاسی با برخی از سرزمین‌های غربی و به‌اختصاصی پرونده هسته‌ای ایران، مشکلات اساسی را برای سرزمین به وجود اورده است.

از نظر دیگر، در حوزه داخلی نیز به علت شرایط اقتصادی و مشکلات اجتماعی، سرزمین با چالش‌های گسترده‌ای روبه رو است. اعتراضات اجتماعی در سال‌های تازه نشان‌دهنده نارضایتی عمومی است که برای رفع شدن آن باید به فراهم نیاز‌های اقتصادی مردم و تشکیل فضایی برای او گفت‌و‌گو و تعامل زیاد تر بین دولت و مردم دقت شود.

این کارشناس اظهار می‌کند: حقیقت صریح این است که در سال‌های تازه، حالت اقتصادی سرزمین به مراتب بدتر شده است و در قسمت‌های زیرساختی همانند انرژی (گاز، برق و آب) با مشکلات اساسی روبه رو هستیم. نبوده است اندوخته‌گذاری کافی و عدم ورود تکنولوژی‌های روز به این قسمت‌ها علتصدمه به قسمت‌های صنعتی و تولیدی شده است. به این علت، برای از بین بردن این مشکلات، ملزوم است که برنامه‌های اشکار و سیاست‌های روشنی تعریف شود تا کم کم این مسائل حل شوند.

حاج اسماعیلی در خصوص بهبود حالت اقتصادی سرزمین معتقد است باید سیاست‌ها و برنامه‌ها به طور جامع و کلان در نظر گرفته شوند. حرکت به سمت اقتصاد تولیدی، اصلاح ساختار توزیع منبع های، بازنگری در سیاست‌های یارانه‌ای و حل بحران دستمزد، چهار محور مهم می باشند که می‌توانند به حل مشکلات اقتصادی سرزمین پشتیبانی کنند. این عمل های نه تنها می‌توانند به تحکیم حالت معیشتی مردم پشتیبانی کنند، بلکه در طویل مدت جهت رشد و گسترش پایدار اقتصادی خواهند شد.