آلودگی هوا نه‌فقط به سلامت جسمی صدمه می‌زند، بلکه تأثیرات بسیاری بر فرایندهای ذهنی ما دارد. پژوهش جدیدی که در دانشگاه‌های بیرمنگام و منچستر انجام شده، مشخص می کند حتی قرارگرفتن مختصر‌زمان در معرض ذرات معلق (PM) که طبق معمولً در هوای آلوده وجود دارند، می‌تواند کارکرد شناختی را افت دهد و انجام فعالیت‌های روزانه را سخت‌تر کند.

چالش‌های شناختی ناشی از آلودگی هوا

مطابق گزارش «Sciencedaily»، این پژوهس نشان داد قرارگرفتن در معرض غلظت‌های بالای آلودگی هوا، حتی مدتی مختصر، می‌تواند توانایی فرد را برای تمرکز، تشخیص احساسات و انجام مؤثر کارها افت دهد. این نوشته دلواپس‌کننده است؛ چون بر فعالیت‌های الزامی همانند خرید از فروشگاه، تصمیم‌گیری و مدیریت هم‌زمان چند فعالیت تأثیر می‌گذارد.

در این پژوهش، شرکت‌کنندگان در معرض هوای آلوده (همانند‌سازی‌شده با دود شمع) یا هوای تمیز قرار گرفتند. پیش از قرارگرفتن در معرض این آلودگی و ۴ ساعت بعد از آن، آزمایش‌های شناختی انجام شد. این آزمایش‌ها جنبه‌های گوناگون کارکرد ذهنی ازجمله حافظه کاری، دقت و تشخیص احساسات را اندازه‌گیری کرد.

محققان اعتقاد دارند التهاب ناشی از ذرات معلق عامل مهم این اختلالات شناختی است. دلنشین این که اگرچه برخی از عملکردهای مغزی همانند حافظه کاری که محل موقت ذخیره‌سازی و دستکاری اطلاعات است، در برابر آلودگی مقاوم‌تر بودند، کارهایی که به دقت مستمر و شناخت اجتماعی نیاز داشتند، صدمه‌پذیرتر تشخیص داده شدند.

پیامدهای اجتماعی

این تحقیق تأثیر عمیق آلودگی هوا بر کارکرد مغزی را مشخص می کند که نه‌فقط در عرصه ریسک‌های سلامت طویل مدت بلکه در زندگی روزمره نیز تأثیر دارد. به حرف های یکی از نویسندگان این پژوهش، پروفسور «فرانسیس پاپ»، آثار آلودگی هوا فراتر از سلامت جسمی است و تأثیرات منفی بر گسترش ذهنی و منفعت‌وری دارد. در دنیایی که به‌صورت فزاینده‌ای به برتری شناختی وابسته است، افت این توانمندیهای ذهنی می‌تواند هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی قابل‌توجهی داشته باشد، به‌اختصاصی در مناطقی با آلودگی شدید.

در مقیاس گسترده‌تر، آلودگی هوا اکنون عامل خطر محیطی پیشرو در سلامت انسان شناخته می‌شود و آلودگی‌هایی همانند ذرات PM2.5 سالانه تبدیل مرگ میلیون‌ها نفر در جهان می‌شود. یافته‌های این پژوهش بر لزوم تنظیم مقررات سخت‌گیرانه‌تر در کیفیت هوا و تدبیرها بهداشتی عمومی برای افت ریسک‌های ناشی از آلودگی هوا بر سلامت مغز پافشاری دارند، به‌اختصاصی در جمعیت‌های صدمه‌پذیر همانند کودکان و سالمندان.

این پژوهش خواستار تحقیقات زیاد تر برای فهمیدن کامل مسیرهایی است که آلودگی هوا از طریق آنها بر کارکرد شناختی تأثیر می‌گذارد. قرارگرفتن در معرض آلودگی‌ها در درازمدت بیماری‌های عصبی همانند آلزایمر و پارکینسون را تشدید می‌کند. این شواهد تازه مشخص می کند اختلال شناختی امکان پذیر حتی بر تاثییر قرارگرفتن مختصر‌زمان در معرض آلودگی نیز رخ دهد؛ به‌این‌ترتیب نیاز به کنترل‌های نیرومندتر کیفیت هوا در سطح جهانی دارد.