به گفتن مثال نتیجه تحقیق از ۹۱۸ نفر در جریان یک مطالعه در آمریکا نشان داده است که ۷۷ درصد شرکت‌کنندگان با این گزاره که «کریسمس هر سال سریعتر از سال قبل فرا می‌رسد» موافق بوده‌اند.

 این در حالی است که تنها ۱۴ درصد با این گزاره ناموافق بودند. از نظر دیگر این کار زیاد عادی است که افراد در دوران کودکی خود گذر زمان را کُند گزارش کنند. اما علت تفاوتی که در ادراک ما از گذر زمان وجود دارد چه می‌تواند باشد؟ دانشمندان این کار را به چند صورت توضیح خواهند داد.

تئوری نسبیت (یا تاثییر نسبت)

یکی از رایج‌ترین توضیح‌هایی که برای تفاوت در ادراک ما از زمان با گذر عمر اراعه می‌شود نگاه نسبیتی به آن است. به این معنی که برای یک کودک ۱۰ ساله زمان دو سال از زندگی‌اش برابر با یک پنجم کل زندگی و خاطراتی است که در ذهنش به ثبت رسیده است.

این در حالی است که همین زمان دو ساله برای فردی که ۵۰ سال دارد تبدیل به یک بیست و پنجم کل عمر و خاطراتی می‌شود که در ذهنش به ثبت رسیده است. طبیعی است که زمان دو سال هنگامی تنها یک پنجم زندگی است طویل‌تر به نظر برسد تا هنگامی که یک بیست و پنجم زندگی را راه اندازی می‌دهد.

به عبارت دیگر هر سالی که به عمر انسان اضافه می‌شود نسبت کمتری از کل عمر او را راه اندازی خواهد داد.

فرضیه تضاد بین زندگی روتین و امر نوین در زندگی

یکی دیگر از توضیحاتی که از سوی دانشمندان در رابطه ادراک انسان از گذر عمر و نسبت آن با زمان اراعه می‌شود به تضاد بین یک زندگی روتین و روزمره با زندگی پرهیجان یک کودک یا نوجوان بر می‌گردد.

افراد هنگامی کودک و جوان می باشند همه چیز برایشان تازگی دارد و مغز دائم در حال فراگیری امور تازه و ثبت خاطرات تازه است. ثبت حجم بیشتری از داده و خاطره در مغز می‌تواند علتشود تا زمان طویل‌تر به نظر برسد. در روبه رو هرچه توانایی‌های تازه و داده‌های تازه برای مغز کمتر باشد زمان مختصر‌تر به نظر می‌رسد.

زندگی تعداد بسیاری از انسان‌ها همزمان با افزایش سن حالت روزمره و روتین اشکار می‌کند. این کار علتمی‌شود خاطرات منحصر به فرد یا خاص کمتری در ذهن ثبت شود.

تغییرات بیولوژیک در ادراک انسان

توضیح برخی از دانشمندان در رابطه تفاوت در ادراک انسان از گذر زمان با افزایش سن این است که سطح دوپامین در مغز با افزایش سن افت می‌یابد. این در حالی است که دوپامین بر فهمیدن انسان از زمان و شوق لحظه‌ای تاثییر می‌گذارد.

تاثییر افت ترشح دوپامین در مغز می‌تواند علتشود که گذر عمر سریع تر به نظر برسد.

تفاوت در سطح دقت و آگاهی

کودکان در قیاس با بزرگسالان دقت بیشتری به جزئیات روزمره و کوچک نشان خواهند داد. به همین علت گذر زمان برای آنها آهسته‌تر از بزرگسالان است.

این در حالی است که افراد بزرگسال زیاد تر چند کار را با یکدیگر انجام خواهند داد و کارهایشان حالت «خودکار» اشکار می‌کند. به این ترتیب خاطرات کمتری در ذهنشان شکل می‌گیرد و در نتیجه گذر عمر برایشان سریع تر به نظر می‌رسد.

افت شدت ساعت درونی بدن؟

برخی از مطالعات انجام شده نیز مشخص می کند که «ساعت داخلی» بدن در مغز انسان با گذر عمر شدت کمتری اشکار می‌کند. این می‌تواند به این معنی باشد که ذهن ما در هر ثانیه تصاویر کمتری را پردازش می‌کند. از آنجایی که ما زمان را بر پایه مقدار پردازش تصاویر در ذهنمان قضاوت می‌کنیم در نتیجه با تصاویر کمتر در بزرگسالی و همراه با گذر عمر حس می‌کنیم که زمان سریع تر می‌گذرد.

در نهایت هم باید در نظر داشت که ادراک انسان از زمان امر ثابتی نیست. عوامل مختلفی از جمله شدت پردازش تصاویر روزمره در مغز، شکل‌گیری حافظه و خاطرات و مقدار دقت به امور بر روی ادراک ما از زمان تاثییر می‌گذارند.

به همین علت اگر حس می‌کنید که این روزها عمرتان زیاد سریع می‌گذرد بهترین راه این است که به جستوجو توانایی‌های تازه بروید، در زمان حال زندگی کنید (حسرت قبل و نگرانی آینده را نداشته باشید) و روزمرگی را کنار بگذارید.