گروهی از فیلم‌ها به علت برخورداری از ویژگی‌های خاص، به آثار ماندگاری در سینمای ایران تبدیل شده‌اند. فیلم‌هایی نظیر “جنگل پرتقال” و “در دنیای تو ساعت چند است” به‌خاطر فیلمنامه‌های قوی و بازیگران برجسته، موردتوجه و استقبال تماشاگران قرار گرفته‌اند. به جز این فیلم‌ها، کدام آثار دیگر می‌توانند در زمره بهترین فیلم‌های درام قرار گیرند؟

هیچ به کارگردانی عبدالرضا کاهانی

فیلم هیچ یک تاثییر سمبولیک است که در بین داستان‌هایش، آدم‌ها بر سر هیچ با هم می‌جنگند. نادر سیاه با بازی مهدی هاشمی هر چه می‌خورد، سیر نمی‌شود در واقع تجسم طمع انسانی است که سرانجام به هیچ ختم می‌شود.اختلال پرخوری نادر، شرایط را برای تنها فردی که دارد، یعنی عمه‌اش سخت کرده است. پیرزن که از دست او عاصی شده است به یک خانواده فقیر پول می‌دهد تا مادر خانواده که شوهرش را ازدست‌داده است با این مرد ازدواج کند؛ اما از اختلال چیزی به آنها نمی‌گوید. کم‌کم خود خانواده می‌فهمند که چه اتفاقی افتاده است.

فیلم دارای داستان و دیالوگ‌های خلاقانه‌ای است که در تعداد بسیاری از اوقات خنده‌آور به نظر می‌رسند، اما درعین‌حال یک حقیقت تلخ را به عکس می‌کشند. به همین علت می‌توان او گفت که این فیلم در ژانر کمدی سیاه قرار دارد. بازیگران در این فیلم به‌خوبی ایفای نقش می‌کنند. فیلم “هیچ” یکی از برترین آثار مهدی هاشمی به شمار می‌آید و به‌گمان زیاد بهترین بازی صابر ابر را در این فیلم مشاهده می‌کنیم. بهترین بازیگر در فیلم «هیچ» پانته‌آ بهرام است که کاهانی درمورد او می‌گوید: «من نقش‌های دشوار را می‌نوشتم، چون می‌دانستم پانته‌آ بهرام به‌خوبی از مسئولیت آنها برمی‌آید.» بر پایه آمار سایت‌های تماشای فیلم، ۶۱ درصد از تماشاگران بر این باورند که فیلم «هیچ» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی حاوی نکات ارزشمندی است که در قالب یک داستان نو روایت شده است.

کاغذ بی خط تاثییر ناصر تقوایی

فیلم “کاغذ بی خط” داستان یک خانواده چهارنفره را روایت می‌کند که در آن مادر از خانه‌داری خسته شده و آرزو دارد به نویسندگی که علاقه‌اش است، بپردازد. همسرش (خسرو شکیبایی) در ابتدای داستان با این نوشته مشکلی ندارد و حتی رویا (هدیه تهرانی) را در یک کلاس فیلمنامه‌نویسی ثبت‌نام می‌کند که این عمل آغازگر مشکلاتی در خانواده می‌شود. “کاغذ بی خط” آخرین تاثییر ناصر تقوایی است که تصویری واقعی از خانواده ایرانی را به نمایش می‌گذارد. این فیلم دارای دیالوگ‌های قوی و اثرگذار است و تقوایی با منفعت‌گیری از کنایه‌ها، مطلب‌های خود را به شکل هنرمندانه‌ای در دل داستان گنجانده است. کاغذ بی‌خط تنها داستان زندگی رویا را نقل نمی‌کند، بلکه روایت‌گر زنانی است که در بین کار‌های بی‌آخر خانه، به جستوجو آرزو‌ها و آرمان‌های خود می‌گردند.

خانه دوست کجاست به کارگردانی عباس کیارستمی

در فیلم “خانه دوست کجاست”، داستان از وقتی اغاز می‌شود که احمد به طور اتفاقی دفتر هم‌کلاسی‌اش، نعمت‌زاده، را به خانه می‌آورد. او تلاش می‌کند تا این دفتر را به صاحبش رساند. اگرچه در ابتدا به نظر می‌رسد که این نوشته چندان مهم نیست، اما هنگامی فهمید می‌شویم که دفتر مشق تنها دارایی نعمت‌زاده است، ما نیز همه تلاش خود را می‌کنیم تا آن را به دست صاحبش برسانیم.

فیلم عباس کیارستمی اوج لطافت و نوع‌دوستی را در فرهنگ ایرانی مشخص می کند. بعد از تماشای این تاثییر، درمی‌یابیم که چرا کیارستمی و فیلم «خانه دوست کجاست» برای کارگردانانی، چون مارتین اسکورسیزی جذابیت دارد. در «خانه دوست کجاست»، با موضوعی ساده روبه رو هستیم که عباس کیارستمی با تمرکز بر جزئیات، آن را به یکی از برترین آثار سینمای ایران تبدیل کرده است.

هوشنگ آزادی‌ور، شاعر، مترجم و مستندساز ایرانی، در این عرصه اظهار داشته است: «فیلم “خانه دوست کجاست” تجلی سلامت و روانی شعر سپهری، دقت و عمق سه‌تار لطفی و ایجاز و عرفان نقاشی‌های بهمن بروجنی است. این تاثییر تنها در ایران قابل‌ساخت می بود و فقط کیارستمی می‌توانست آن را خلق کند.»

جنگل پرتقال به کارگردانی آرمان خوانساریان

فیلم سینمایی “جنگل پرتقال” به کارگردانی آرمان خوانساریان، یک تاثییر خانوادگی و درام است که در جاده‌های شمال سرزمین روایت می‌شود. داستان این فیلم درمورد سهراب، یک نمایشنامه‌نویس ناموفق، است که به‌تازگی به‌گفتن معلم در یک دبیرستان پسرانه مشغول به کار شده تا زندگی‌اش را بگذراند. او که ربط خوبی با دانش‌آموزانش ندارد، برای جلوگیری از اخراج باید به دانشگاه محل تحصیلش مراجعه کرده و مدارک خود را به مدیر مدرسه اراعه دهد. در برگشت به دانشگاه، سهراب با وقایعی روبه رو می‌شود که مسیر زندگی‌اش را دگرگون می‌کند. این سفر در داستان به گفتن یک محرک درام عمل می‌کند و راز‌هایی را آشکار می‌سازد که تلاش شده از دید دیگران نهان بمانند.

آرمان خوانساریان کارگردان و نویسنده، ازمایش ها و احساسات شخصی خود از دوران دانشجویی و بعد از آن را به گفتن پایه‌ای برای فیلمنامه‌اش برگزیده است. او با همکاری بازیگران برجسته‌ای همچون میر سعید مولویان و سارا بهرامی، موفق به خلق اثری متفاوت شده است. مصطفی مستور، نویسنده و پژوهشگر، درمورد فیلم «جنگل پرتقال» می‌گوید: «آخر این فیلم یک آخر سینمایی خوب است که شخصیت مهم، راهی ممنوعه را در جاده‌های شمال برای خود هموار می‌کند.»

سرخپوست به کارگردانی نیما جاویدی

سرخپوست، دومین فیلم بلند نیما جاویدی است. در این فیلم، ما با سه شخصیت مهم رو‌به‌رو هستیم: رئیس زندان که توسط نوید محمدزاده بازی شده، مددکار زندانی‌ها با بازی پریناز ایزدیار و یک زندانی که هیچ زمان او را نمی‌بینیم، اما داستان تماماً حول محور این زندانی می‌چرخد. داستان از وقتی اغاز می‌شود که به سرهنگ جاهد دستور داده می‌شود زندان را به مکان فرد دیگر منتقل کند. او به همراه مددکار در حال اجرای این دستور می باشند، اما یک دفعه فهمید خواهد شد یکی از زندانیانی که قرار است اعدام شود، ناپدید شده است.

بازی نوید محمدزاده در فیلم «سرخ‌پوست» را می‌توان یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های او به شمار آورد. شخصیت او در این فیلم با همه کاراکتر‌هایی که تابه‌حال ایفا کرده، تفاوت دارد. ژان لوک گدار، منتقد سینما، بر این باور است که «سینما نقطه تلاقی هنر و زندگی است. بعضی اوقات با آثاری رو‌به‌رو می‌شویم که همه اصول سینمایی را مراعات کرده‌اند و در عین حال، کارگردان در عرصه زیبایی‌شناسی نیز فهمیدن عمیقی از دیگر هنر‌ها دارد». فیلم «سرخپوست» نیز از این قاعده پیروی می‌کند و کارگردان به نحوه هوشمندانه‌ای شخصیت‌هایی را خلق کرده است که دارای روح و زندگی می باشند و ما می‌توانیم با آنها همذات‌پنداری کنیم.

هامون به کارگردانی داریوش مهرجویی

فیلم “هامون” به کارگردانی داریوش مهرجویی یکی از آثار برجسته او بعد از انقلاب به حساب می اید که بر پایه تضاد عشق و عقل ساخته شده است. این فیلم داستان مردی به نام هامون (با بازی مرحوم خسرو شکیبایی) را به عکس می‌کشد که به علت مشکلات روحی‌اش در اغاز جدایی از همسرش، مهشید، قرار دارد. از نظر دیگر، هامون در حال نگارش رساله‌ای با گفتن «عشق در ادیان ابراهیمی» است که نتوانسته آن را به آخر رساند. داریوش مهرجویی در فیلم هامون، علاوه بر خسرو شکیبایی، از بیتا فرهی که در آن زمان تازه‌کار می بود، منفعت برده است. احتمالا یکی از با اهمیت ترین صحنه‌های فیلم، سکانسی باشد که هامون در دادگاه با همه وجود فریاد می‌زند: «این زن عشق من است.» درحالی‌که ازدواج او به بن‌بست رسیده و طلاق تنها راه نجات به حساب می اید.

مرحوم حمیدرضا صدر در کتاب «درآمدی بر تاریخ سیاسی سینمای ایران» به توصیف جایگاه فیلم هامون در سینمای ایران پرداخته و می‌گوید: «هامون نخستین فیلمی است که شخصیت مرد روشنفکر را بدون تکیه بر الگو‌های قبلی سینما به عکس کشید و آن را به مرکز دقت سینمای ایران آورد. در این فیلم، حمید همایون نماینده‌ای از گروهی از روشنفکران است که به نظر داریوش مهرجویی، در حالت بلاتکلیفی، آشفتگی و فراموشی به سر می‌برند.»

پرویز به کارگردانی مجید برزگری

فیلم پرویز یکی از آثار برجسته سینمای ایران در سال‌های تازه به شمار می‌آید. این فیلم باوجود بودجه محدود، اثرگذار بوده و توانسته مخاطب را به خود جلب کند. پرویز (با بازی لوون هفتون) مردی میانسال است که تا این مدت ازدواج نکرده و با چالش‌های زندگی دست و پنجه نرم می‌کند. او در کنار پدرش زندگی می‌کند و از طریق کار‌های روزمزد درآمد مقداری دارد و به این حالت عادت کرده است. اما با تصمیم پدر برای ازدواج، همه چیز دچار تحول می‌شود و داستان به مسیری تازه می‌رود.

پرویز که سال ها است مسائل و مشکلات را تحمل می‌کند یک دفعه فرو می‌زد و اغاز به عقده‌گشایی و انتقام از پدرش و دیگران می‌کند. شخصیت پدر در این فیلم یک رهبر است که پرویز در مقابلش قد علم کرده است؛ اما در نهایت علتنابودی خود می‌شود.

ماهی‌ها عاشق خواهد شد به کارگردانی علی رفیعی

داستان فیلم ماهی‌ها عاشق خواهد شد، داستان شخصی به نام گرامی است که برای فروش خانه پدری به ایران باز می‌گردد؛ اما فهمید می‌شود که آنجا را زنی که درگذشته عاشقش بوده برای رستوران اجاره کرده است. داستان این فیلم در یکی از شهر‌های شمالی ایران می‌گذرد و به نظر مخاطبان خالی از هر گونه تکرار و کلیشه است. غذا و رستوران در این فیلم قسمت اساسی داستان است. مولفه‌ای که شخصیت می‌سازد و در کنارش گره‌گشایی را رقم می‌زند. رویا نونهالی و گلشیفته فراهانی در کنار رضا کیانیان یکی از بهترین بازی‌های خود را اراعه خواهند داد. این فیلم که در سال ۱۳۸۳ ساخته شده است بازهم به حرف های تماشاگرانش بوی زندگی، شوق و غذا‌های محلی را می‌دهد.

کارگردان و عوامل در کنار داستان ساده، اما دلنشین، در طراحی صحنه و نور هم ظرافت و دقت به خرج داده‌اند. از انتخاب رنگارنگ لباس برای زنان گرفته تا طراحی لباس تیره برای گرامی که تازه از فرنگ برگشته است.

فیلم سینمایی اژد‌ها داخل می‌شود به کارگردانی مانی حقیقی

فیلم “اژد‌ها داخل می‌شود” یک تاثییر درام و شوق‌انگیز است که با بازی امیر جدیدی و نویسندگی و کارگردانی مانی حقیقی ساخته شده است. در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «شورلتی از بین یک قبرستان عبور می‌کند و به سمت کشتی به گل نشسته‌ای می‌رود که درون آن، یک زندانی تبعیدی به دار آویخته شده است. در همین حال، کارآگاه حفیظی در تلاش است تا بفهمد چرا سال‌ها است که فردی جسد مرده‌ای را در این قبرستان دفن نکرده است.» مانی حقیقی برای ساختن فضای اژد‌ها داخل می‌شود، به سراغ جزیره قشم و دره ستارگان می‌رود و جز معدود آثار سینمای ایران است که لذت کشف را برای مخاطبش به ارمغان می‌آورد.

یکی از نقاط قوت فیلم اژد‌ها داخل می‌شود، فیلمبرداری و صدا برداری آن است که به خوبی آن فضای هراس و وحشت را نمایان می‌کنند. لی مارشال، منتقد سینما، در رابطه فیلم مانی حقیقی اظهار می‌کند: «کارگردان از مجموعه‌ای از ترفند‌های سینماتیک پست‌مدرن منفعت گیری کرده است. این ترفند‌ها شامل مصاحبه‌های طنزآمیز، پرش‌های وقتی، طراحی لباس و صحنه‌های دلنشین (به‌اختصاصی یک شورلت ایمپالای نارنجی) می‌شود. این چنین، آهنگی بلند با الهام از ژانر راک که توسط کریستف رضایی برای این فیلم ساخته شده، به جذابیت آن افزوده است.»

فیلم سینمایی در دنیای تو ساعت چند است به کارگردانی صفی یزدانیان

فیلم “در دنیای تو ساعت چند است” یک تاثییر عاشقانه با دیالوگ‌های ساده است که به زیبایی از رنج‌های عشق سخن می‌گوید. صفی یزدانیان در این فیلم، همچون حافظ، مشخص می کند که عشق همراه با درد است و این حس را به خوبی برای تماشاگران قابل فهمیدن کرده است. لیلا حاتمی و همسرش علی مصفا نیز در این فیلم به خوبی از مسئولیت نقش‌های خود برآمده‌اند. شخصیت گلی که توسط لیلا حاتمی به عکس کشیده شده، بعد از ۲۰ سال زندگی به ایران بازمی‌گردد و به تصمیم دیدار خانواده‌اش به زاد گاه خود سفر می‌کند. فرهاد، با بازی علی مصفا که عاشق قدیمی و دل‌شکسته گلی است، از برگشت او خوشحال شده و به استقبالش می‌رود. اما یک دفعه، فرهاد همانند یک ساختمان بزرگ که فرومی‌ریزد، دچار ناامیدی می‌شود، چون گلی هیچ خاطره‌ای از او ندارد. در دنیای تو، ساعت چند است داستانی قشنگ، اما دردناک از یک عشق یک‌طرفه در شهر عاشقان، رشت، به عکس کشیده می‌شود. صدا در این فیلم نقش مهمی ایفا می‌کند؛ صدای باد، باران و موسیقی کریستوف رضایی که ترکیبی از گویش شمالی و نت‌های فرانسوی را به نمایش می‌گذارد.