نزدیک به ۱۰ روز قبل لیست فیلم‌های  جشنواره دریای سرخ عربستان  انتشار شد و  وجود فیلم «ساعت ۶ صبح»  ساخته  مهران مدیری  در بین فیلم‌های قسمت مسابقه این جشنواره از نکات دلنشین دقت می بود.

با دقت به فضا و ساختار فیلم اولین نمایش بین المللی آن در این جشنواره مقداری شگفت به نظر می‌رسید ولی هنگامی همراه با انتشار کردن خبر به این قضیه اشاره شده می بود که این فیلم  محصول مشترک ایران و عربستان  است، طبیعتا این قضیه دیگر چندان شگفت نیست، عربستان اندوخته گذار فیلمی در ایران بوده است و آنرا در با اهمیت ترین جشنواره سرزمین خودش هم به نمایش می‌گذارد.

چهارمین جشنواره فیلم دریای سرخ از ۵ تا ۱۴ دسامبر (۱۵ تا ۲۴ آذر) در عربستان برگزار خواهد شد و علاوه بر فیلم مدیری، دو فیلم‌ مختصر  «دریچه»  ساخته علیرضا کاظمی پور و پانته آ مصلح محصول ایران و کانادا و  «جهش»  ساخته نگار حسن زاده در قسمت مسابقه فیلم های مختصر این جشنواره هم وجود دارند.

صفحه فیلم مهران مدیری در جشنواره دریای سرخ

این قضیه بهانه‌ای شد که مروری مختصر به اتفاقات سینمایی سرزمین عربستان در چند سال قبل داشته باشیم.

در عربستان تا چند سال قبل سینما وجود نداشت و اولین نمایش یک فیلم در آن سرزمین سپس از  ۳۵ سال  در سال ۲۰۱۸ رقم خورد ولی الان می‌توان او گفت بزرگترین جشنواره‌ سینمایی در خاورمیانه و آفریقا را برگزار می‌کند، با دعوت از فیلمسازان و مهمانان گوناگون از هالیوود و بالیوود گرفته تا شرق آسیا و اروپا و … تلاش دارد آنرا به یک جشنواره مهم سینمایی در جهان تبدیل کند.

 در سومین دوره جشنواره ستارگان و چهره‌های مشهور همانند و یل اسمیت، جانی دپ، شارون استون،باز لورمن، رانویر سینگ، سوفیا ورگارا، آمینه خلیل، فریدا پینتو، پاز وگا، اد وست ویک، امی جکسون،  بازیگر لبنانی  نادین نصیب نجیم  و …   از حاضران در مراسم افتتاحیه بودند. در دوره دوم هم از  شاهرخ خان، الیور استون  و … وجود داشتند. 

جشنواره بین‌المللی فیلم دریای سرخ در سال ۲۰۱۹ به‌گفتن طرحی برای احیای سینمای عربستان تاسیس شد. در ابتدا قرار می بود در مارس ۲۰۲۰راه اندازی شود، اما به ‌علت شیوع کووید-۱۹ لغو شد و اولین دوره آن در نوامبر ۲۰۲۱ برگزار شد.

یکی از نکات دلنشین این است که مدیران جشنواره وعده داده اند هیچ محدودیت و سانسوری بر فیلم های شرکت کننده در جشنواره اعمال نشود. مدیر جشنواره در سال ۲۰۲۱ از کلمه  “محدودیت صفر”  منفعت گیری کرده می بود، یعنی برای نمایش هیچ فیلمی هیچگونه محدودیتی نخواهند داشت.

برای مثال در عربستان سعودی،‌ همجنسگرایی، جرم است و مجازات دارد اما در دومین دوره جشنواره فیلم مراکشی “القفطان الأزرق” (قفطان آبی – قفطان نام نوعی لباس بلند زنانه در مراکش است ) از جمله فیلم هایی می بود که در جشنواره “دریای سرخ” پذیرفته شد.در این فیلم به کارگردانی “مریم توزانی” به داستان خیاط مراکشی پرداخته می شود که همجنسگراست.

سال قبل صندوق دریای سرخ عربستان  حمایتکننده مالی ۷ فیلم  حاضر در شاخه بهترین فیلم بین المللی اسکار ۲۰۲۴ می بود، عماد اسکندر مدیر صندوق فیلم دریای سرخ عربستان خبرداد این صندوق هفت فیلم در شاخه بهترین فیلم بین المللی اسکار ۲۰۲۴ دارد. 

هفت فیلم با پشتوانه صندوق دریای سرخ که در قسمت بین المللی وجود داشت شامل «چهار دختر» به کارگردانی کوثر بن هنیه از تونس، «خداحافظ جولیا» ساخته محمد کردفانی (سودان)، «باغ های معلق» ساخته احمد یاسین الدراجی (عراق)، انشالله یک پسر به کارگردانی امجد الرشید (اردن). )، «فال» ساخته بالوچی (بلژیک)، «خستگان» از امرو جمال (یمن) و «مادر همه افترا ها» ساخاته اسما المودیر (مراکش) می بود و صندوق می تواند تا ۵۰۰ هزار دلار برای هر پروژه اعطا کند.

مدیر صندوق فیلم دریای سرخ او گفت که این صندوق بخشی از اکوسیستمی است که بنیاد دریای سرخ، جشنواره، برنامه لابراتوار دریای سرخ و بازار را شامل  می شود و در تلاش برای حمایتاز فیلم‌های سعودی، عربی و آفریقایی است.

حال دلنشین است که در ایران هم آنها به سراغ یکی از معروفترین چهره‌های سینما و تلویزیون این رفته‌اند و با مهران مدیری فیلم ساخته‌اند.

در کل استراتژی عربستان انگار بر این است که از طریق جلب و همکاری با  چهره‌های زیاد معروف  در هر کشوری نفوذ سینمایی خود را افزایش دهند برای مثال از همین الان قابل پیش‌بینی است که وجود مهران مدیری در جشنواره دریای سرخ و عکس‌های او در مراسم فرش قرمز فیلمش و … بازتاب بسیاری در شبکه‌های اجتماعی خواهد داشت و چه راهی بهتر از این برای معارفه این جشنواره در کشوری همانند ایران.

یقیناً رویکرد عربستان از طرف برخی افراد و یا نهادهای فرهنگی وهنری جهان با  انتقاد  هم همراه بوده است و علی الخصوص سال قبل به علت چشم پوشی از اتفاقات رخ داده در  غزه  و برگزاری دوره سوم جشنواره دریای سرخ مورد دعوا بسیاری قرار گرفتند ولی آنها بدون دقت به کار خود ادامه دادند.

خلاصه کلام این که عربستان بر روی سینما به گفتن یک  هنر-صنعت-رسانه  حساب اختصاصی‌ای باز کرده است و اتفاقا دلنشین است که درعرض ۶ سال توانسته در سرزمین خودش ۶۰۰ سالن سینما افتنتاح کند و اتفاقا یکی از پرفروشترین کشورها در حوزه سینما شده است.