مطابق یافته‌های خلاف‌‌انتظاری که اخیراً در مجلۀ روان‌شناسیِ تجربی: عمومی انتشار شده، اسکرول‌کردنِ ویدئوهای تیک‌تاک یا یوتیوب، برای فرار از حس کسلی و بی‌حوصلگی، نتیجه‌ای عکس به همراه دارد: حوصله‌تان را زیاد تر سر می‌برد.

محققان دانشگاه تورنتو اسکاربرو به‌جستوجو این بودند که ببینند «تغییراتِ دیجیتالی» چه تأثیری روی روان ما می‌گذارند -عادت مدرنی که تجهیزبه الگوریتم‌های دنیای دیجیتال شده و افراد در میانه اوقات بی‌کاری‌شان ویدئوها را رد می‌کنند یا آن‌ها را جلو می‌زنند.

این حرکت مؤید نظریه‌ای است که او و همکارانش در سال ۲۰۲۱ در مقالۀ «مدل بازخوردی کسلی»۱ نقل کردند. نظریۀ آن‌ها این می بود که حس کسلی هنگامی اشکار می‌شود که نوشتهِ دقت ما تحول کند، یعنی هنگامی که مقدار درگیری ما با موضوعی به اندازه‌ای که می‌خواستیم نباشد. این حسِ ناخوشایند وقتی پیش می‌آید که شرایطِ فرد فاقد نوآوری یا معنی باشد؛ آدم‌ها اغاز به دیدن یک ویدئوی آنلاین می‌کنند اما با بی‌قراری آن را جلو می‌زنند یا به‌سراغ ویدئوی بعدی‌ای می‌روال که الگوریتم به آن‌ها نظر داده.

تَم در ایمیلی نوشت «چون لازمۀ تغییرات دیجیتال تحول مکرر دقت است، کنجکاو شدم ببینم که چطور این حرکت روی حس کسلی ما تأثیر می‌گذارد».

تَم روی بیشتر از ۱۲۰۰ شرکت‌کننده، که عمدۀ آن‌ها دانشجو بودند، تحقیق کرد و با روشی اصولی نشان داد که آدم‌ها هنگامی حس کسلی می‌کنند ویدئو را رد می‌کنند، به این علت که فکر می‌کنند توانایی تغییردادنِ ویدئوها حالشان را بهتر می‌کند، اما ازقضا کسل‌تر می‌شدند.

در یک آزمایش، شرکت‌کنندگان ابتدا ویدئویی ۱۰دقیقه‌ای را دیدند و سپس به آن‌ها هفت ویدئوی مختصر نشان داده شد و آن‌ها می‌توانستند این ویدئوها را رد کنند. به‌طور میانگین، شرکت‌کنندگان ۸ بار ویدئوها را رد کردند و از این ویدئو به آن ویدئو پریدند -اما مطابق گزارششان، درمقایسه با وقتی که ویدئوی ۱۰دقیقه‌ای را می‌دیدند، حس کسلی بیشتری داشتند و رضایتشان پایین آمده می بود و این چنین با نوشته کمتر دچار شده بودند. همین‌طور به شرکت‌کنندگان ۱۰ دقیقه از یک مستند طویل را نشان دادند. سپس کنترل را به آن‌‌ها دادند و اجازه دادند ۱۰ دقیقۀ دیگر از آن را ببینند و این بار اگر خواستند، آن را جلو یا عقب ببرند. باز هم معلوم شد حس کسلی حالت دوم زیاد تر از حالت اول بوده است.

ارین سی. وستگِیت، استادیار روان‌شناسی دانشگاه فلوریدا که روی کسلی تحقیق می‌کند و یقیناً در تحقیق یادشده وجود نداشته، او گفت یکی از معیارهای او برای برسی یک مطالعۀ تازه آن است که ببیند آیا بر پایه یافته‌های آن تحقیق رفتارش را تحول خواهد داد یا نه. او در این مورد او گفت که «با ابراز تأسف زیاد باید بگویم بله».

پژوهشگران این بار خواستند ببیند که آیا تأثیرات تغییرات دیجیتالی در مواردی غیر از ویدئو هم دیده می‌شود یا خیر، و آیا می‌توان این رابطه را در جمعیت‌های متنوع‌تر هم نشان داد. نتیجه این می بود که به نظر می‌آید این قانون فقطً محدود به ویدئوست.

 در این آزمایش تازه، رسانه را از ویدئو به مقالاتی مربوط به طبیعت و حیوانات تحول دادند و این چنین جامعۀ آماری‌شان را از دانشجویان (که زیاد ترِ شرکت‌کنندگان آزمایش قبلی بودند) به بزرگ‌سالان تحول دادند و تعدادشان را هم زیاد تر کردند. معلوم شد هنگامی پای مقاله در بین باشد، ماجرا فرق می‌کند: حس کسلی و بی‌حوصلگی بین افرادی که یک مقالۀ بلند را می‌خواندند و آن‌هایی که می‌توانستند بین چند مقاله بپرند و همه را کامل نخوانند شبیه می بود.

این نتایج تازه، به انضمام شواهد روبه‌رشد علمیِ دیگر، نشان خواهند داد که حس کسلی و خستگی، علی‌رغمِ -و احتمالا به‌خاطرِ- دنیایی مملو از محتوا که آدم‌ها می‌توانند هروقت دلشان خواست به آن دسترسی داشته باشند، در حال افزایش است. برخی مطالعات مشخص می کند که افرادی که حس کسلی می‌کنند به تلفنهایشان پناه می‌آورند، اما سپس از مدتی می‌گویند کسلی‌شان زیاد تر شده. ربط مستقیمی بین اسکرول‌کردنِ رسانه‌های اجتماعی پلتفرم ایکس و افزایش حس کسلی و خستگی وجود دارد.

مایکل اینزلیچْت، استاد روان‌شناسی و یکی از نویسندگان مقاله، سنش به اندازه‌ای هست که انتظار افراد را برای تماشای برنامۀ کمدی «چیرز» یا «کازبی شو» به یاد آورد. می‌او گفت افزایش حس کسلی و خستگی در سال‌های تازه او را شگفت‌زده و حیران کرده است. او علت این ماجرا را ضعف درگیری و غرق‌شدن در موضوعات می‌داند. می‌گوید این اتفاق را در خانه نیز می‌بیند، هنگامی پسرش میانه بازی‌های رایانه‌ای مجموعۀ تلویزیونی «آفیس» را می‌بیند.

اینزلیچْت او گفت «هنگامی در موضوعی غرق می‌شوید، حس کسلی و خستگی نمی‌کنید. اما هنگامی توجهتان بین موضوعات گوناگون پخش شده باشد، قطعاً حس رضایت نخواهید کرد».

کسلی و خستگی احساسی ناخوشایند است که بنا بر هدفی به وجود آمده: به ما هشدار می‌دهد که کار لذت‌قسمت‌تری برای انجام‌دادن وجود دارد. این حس آدم‌ها را سوق می‌دهد تا محیط اطرافشان را جست‌وجو کنند و وقتشان را صرف کارهای بی نتیجه نکنند. اما به نظر می‌رسد آدم‌ها روزبه‌روز کمتر می‌توانند این حس را تحمل کنند. اینزلیچْت برای پیشگیری از این معضل یک راه‌حل دورازانتظار نظر می‌دهد: خودتان به پیشوازش بروید؛ قبل از این که سراغ کاری فرد دیگر بروید، مقداری بنشینید و حس ناخوشایند کسلی را بچشید.