یکی از مهم‌ترین شعار‌های انتخاباتی مسعود پزشکیان دقت به معیشت مردم می بود، شعاری که اکنون انتظار می‌رود دولت چهاردهم نیز به آن توجهی اختصاصی داشته باشد. قضیه تورم فزاینده سرزمین و کنترل آن نیز زیاد مهم است. اکنون که وزیر اقتصاد مسئولیت کامل مهار تورم را با بانک مرکزی می‌داند، این سوال نقل است که بانک مرکزی چطور قرار است تورم را مهار کند و نقش دولت در مهار تورم چیست؟ کامران ندری، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق در گفتگو با فرارو به این سوال‌ها جواب داده است:

بانک مرکزی فاقد اختیار ملزوم برای مهار تورم است 

کامران ندری او گفت: «درمورد سخنان آقای همتی که می‌گویند بانک مرکزی ماموریت مهار تورم را بر مسئولیت دارد نقدی جدی داخل است. من دقیقا نمی‌دانم منظور ایشان از نقل کردن این سخن چه بوده، اما خوب است که ایشان درمورد همه ابعاد سخنی که نقل می‌کند توضیح اراعه دهد. برای مثال بفرمایند که اگر در دولت، تصمیم گرفته شود بنزین از ۳ هزار تومن به ۳۰ هزار تومان تحول قیمت دهد، سپس تورم تشکیل شود، به بانک مرکزی چه ارتباطی دارد؟ آیا بانک مرکزی مسئول شوک‌های قیمتی است که در تعداد بسیاری از موارد دولت‌ها تشکیل می‌کنند؟ ما یک تورم داریم که تورم هسته یا پوسته سخت تورم (Core Inflation) داریم، که بانک مرکزی می‌تواند آن را مدیریت کند. اما لازمه ورود بانک مرکزی به قضیه تورم استقلال عمل و استقلال در تصمیم گیری است.»

او گفت: »در سرزمین ما اصلا اینطور نیست که بشود بانک مرکزی را مسئول مهم کنترل تورم دانست. همانطور که اشاره کردم بانک مرکزی در ایران کنترل چندانی روی شوک‌های تورمی نخواهد داشت. فراموش نکنیم مسائلی همانند تحریم‌ها نیز روی تورم تاثیرگذار است. بانک مرکزی چطور قرار است موضوعات خارج از کنترل خود را مدیریت کند؟ اگر ارز ۲۸۵۰۰ تومانی حذف شود، بانک مرکزی چطور قرار است تورم را کنترل کند؟ حتی تورم سخت هم در طویل مدت و بین زمان به طرزی قابل کنترل است که اختیارات ملزوم را به بانک مرکزی اعطا کنیم اختیاراتی که اکنون ندارد. عمده تصمیمات مهم از جمله نرخ منفعت با دخالت دولت‌ها گرفته می‌شود، مگر، بانک مرکزی می‌تواند به تنهایی تصمیم گیرنده باشد که به تنهایی مسئول برداشت شود؟ بانک مرکزی ایران اصلا جدا گانه نیست.»

افزایش ناگهانی قیمت سوخت زیاد خطرناک است

این اقتصاددان در ادامه او گفت: «یک نگرانی مهم این روز‌ها قضیه قیمت سوخت است که به شکل مستقیم و غیرمستقیم روی زندگی مردم تاثیرگذار است. پیشتر در قضیه ارز ۴۲۰۰ تومانی هم ناظر عمل ناگهانی شبیهی بودیم که تبعاتی داشت و اساسا اشکار نبوده است که چه راهکاری برای جبران صدمه‌هایی که به خانوار‌ها داخل می‌شد وجود دارد. اما قضیه حامل‌های انرژی از ارز هم پیچیده‌تر و خطرناک‌تر است، چرا که ارز ۴۲۰۰ تومانی فقط شامل ۴ قلم کالای اساسی می‌شد، اما قیمت حامل‌های انرژی، روی قیمت همه کالا‌ها تاثییر می‌گذارد. من نگرانم که آقای پزشکیان در همان وضعیتی قرار گیرد که وقتی آقای رئیسی را قرار داده بودند و با شعار‌هایی همانند جراحی اقتصادی، آقای پزشکیان را قانع کنند که عمل نسنجیده‌ای انجام دهد. دور از انتظار می‌دانم که دولت در این زمان زمان کوتاهی که سر کار آمده موفق شده باشد یک برنامه مطالعاتی دقیق و جامع درمورد قیمت حامل‌های انرژی تدوین کرده و صدمه‌های احتمالی آن را شناسایی کند. فقط سخن بگویید از حذف یارانه‌های نهان می‌شود، اما هیچ صحبتی از این که مخاطرات بعد از آن را چطور خنثی کنیم، وجود ندارد.»

او گفت: «این چنین نمی‌دانیم اثربخشی که این نوشته روی اقتصاد خانوار و قسمت تشکیل دارد، چطور کنترل خواهد شد. اصلا صحبتی از تبعات نمی‌شود، فقط حرف های می‌شود بنزین برای ما لیتری ۶۰ تومان هزینه بر می‌دارد، اما به مردم با قیمتی کمتر اراعه می‌دهیم. افکار عمومی هم به هیچ وجه این نوع دلایلهای سطحی را نمی‌پذیرد. من نمی‌دانم که این مطرح در دولت در چه مرحله‌ای قرار دارد، اما می‌دانم که زیاد خطرناک است.»