“هر ۳ ثانیه یک نفر در جهان به دمانس مبتلا می‌شود”، “هزینه دمانس در سال ۲۰۱۸ در جهان بالغ بر یک تریلیون دلار بوده” و “دمانس هفتمین علت مرگ در جهان به حساب می اید” و اینها در حالی است که زیاد تر کشورهای جهان فاقد ابزارهای تشخیصی– آزمایش‌های بالینی و تعداد پزشکان متخصص و محقق اندک می باشند.

نتایج پژوهش انجام گرفته در خصوص شیوع دمانس در سرزمین که در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) توسط شریفی و همکاران در مجله غدد و متابولیسم ایران به چاپ رسید، در ۱۰۹ مرکز بهداشت در ۶۳ شهرستان واقع در پنج استان “آذربایجان غربی”، “خراسان شمالی”، “سیستان و بلوچستان”، “خوزستان” و “البرز” انجام شد و میانگین سنی آنها در این مطالعه ۶۹.۲ سال می بود، زنان ۵۲.۹ درصد و مردان ۴۷.۱ درصد را راه اندازی داده بودند.

بر پایه این مطالعه بیشترین مقدار تشخیص مربوط به استان البرز با ۴۰ درصد و کمترین در خوزستان که ۹.۷ درصد بوده است. مقدار تشخیص تقریبا در زن و مرد شبیه بوده است. این بدان معناست که در حالت عادی و بدون انجام غربالگری خاص فقط نزدیک به ۲۰ درصد موارد مبتلا به دمانس حاضر قابل شناسایی و تشخیص بوده‌اند.

از علل تشخیص داده نشدن دمانس ماهیت و تظاهرات بیماری، عدم آگاهی کافی در بین جمعیت عمومی و عدم توانایی کافی پزشکان و دیگر افراد دست اندرکار حوزه سلامت است. این کار یک مشکل جهانی است برای مثال در انگلستان مقدار تشخیص افراد مبتلا به دمانس بیشتر از ۴۵ درصد نیست. علی رغم شیوع بالاتر دمانس در زنان مقدار تشخیص طبق معمول در زنان پایین‌تر است، یعنی تشخیص اختلال در زنان سخت‌تر است.

بر این مبنا محققان دانشگاه فردوسی مشهد و علوم پزشکی مشهد با همکاری دکتر مهدی میراحمدی پروژه مشترکی را در این عرصه اجرایی کردند و توانستند بر پایه دو نانو ذره، داروی مکمل در قالب آدامس و آب بنات و اخیرا شربت را برای پیشگیری و افت علائم ابراز آلزایمر تشکیل کنند و به حرف های آنها به زودی فرم پاستیل آن نیز به تشکیل خواهد رسید.

دکتر ماریا بیهقی از محققان دانشکده بوعلی سینای دانشگاه علوم پزشکی مشهد و مجری مطرح او گفت: ما در این پروژه مشترک مکمل دارویی برای پیشگیری و درمان آلزایمر را به تشکیل رساندیم که به ثبت اختراع نیز رسیده و بعد از انجام فازهای بالینی، در فاز تشکیل قرار دارد.

وی با گفتن این که این داروی مکمل به طور آب نبات و آدامس تشکیل می‌شود، اظهار کرد: تشکیل این دارو با فرم شربت نیز در دستور کار ما قرار دارد.

بیهقی با گفتن این که این دارو در قالب نانو ذرات تشکیل شده است، در ادامه گفت: این داروی مبتنی بر نانو ذرات حاوی فرآورده‌های طبیعی نانوذرات “فنکول” و “کوئرستین” است که علاوه بر درمان و پیشگیری از آلزایمر، به پیشگیری از سرطان‌های دهان، مری و معده، از بین بردن سلول‌های سرطانی، بهبود علائم آلرژی، افت التهاب و آزادسازی ترکیبات هیستامین در عکس العمل‌های حساسیتی، کنترل قند خون، جلوگیری از عفونت، جلوگیری از بیماری‌های عصبی و پشتیبانی به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و افت سختی خون بالا، افزایش سیستم ایمنی بدن و افت سوزش پوست پشتیبانی می‌کند.

این محقق با اشاره به فرمولاسیون این دارو با اصرار بر این که برای تشکیل این دارو از ماده مؤثره گیاهی منفعت برده شد، خاطر نشان کرد: دو ماده مؤثره این دارو که “فنکول” و “کوئرستین” به طور نانو، فرموله شد و این فرمولاسیون در قدم نخست برای تشکیل دارو با فرم آدامس و آب نبات منفعت گیری شد، ولی از آنجایی که این داروها زیاد تر برای افراد سالمند تجویز خواهد شد، این فرمولاسیون رابه صورت شربت تبدیل کردیم که دارای خواص درمانی است.

بیهقی با گفتن این که این دارو مکمل برای پیشگیری و درمان آلزایمر مورد منفعت گیری قرار می‌گیرد، یادآور شد: در فاز کارآزمایی بالینی ۳۰ فرد مبتلا به بیماری آلزایمر را مورد مطالعه قرار دادیم و این افراد دارای حرکات رفتاری و تنش‌های رفتاری و عصبی بوده و خواب کافی نداشتند و با مصرف این دارو، این حرکات بهبود یافت.

این محقق دانشگاه فردوسی مشهد با گفتن این که این دارو هم یک داروی آنتی اکسیدانی قوی است، او گفت: نتایج تست‌های بالینی نشان داد که با مصرف این دارو لرزش دست‌های بیماران مبتلا به پارکینسون بهبود یافت، ضمن آنکه رفتارهای عصبی و رفتاری آنها نیز افت یافت.

وی با گفتن این که این دارو به گفتن داروی مکمل باید در کنار داروهای تجویز شده از سوی پزشکان مورد منفعت گیری قرار گیرد، او گفت: مصرف این دارو این چنین جهت افزایش اثربخشی داروهای بیماران مبتلا به آلزایمر شده است.

تاثییر بخشی دارویی برای پیشگیری و درمان آلزایمر

بیهقی به گفتن کارکرد این دارو در بدن پرداخت و او گفت: دو نانو ذره منفعت گیری شده در این دارو جهت مهار گفتن یکسری ژن‌ها می‌شود، به این صورت که از سن ۴۵ تا ۶۵ سالگی به اختصاصی برای افرادی که در خانواده آنها بیماری آلزایمر وجود دارد، گمان مبتلا شدن آنها به این بیماری زیاد تر می‌شود؛ چرا که در این افراد در سن ۴۵ تا ۶۵ سالگی ژن‌های APP و MAPT فعال خواهد شد.

مجری مطرح با گفتن این که ژن‌های APP و MAPT عامل کد کننده بتاآمیلوئیدها و پروتئین تاو (Tau) است، خاطر نشان کرد: منفعت گیری از این داروی مکمل جهت می‌شود که گفتن این ژن‌ها افت یابد و یا علتمهار گفتن این ژن‌ها می‌شود و در نتیجه این پروتئین که بر روی نورون‌ها اثرگذار می باشند، مانع از کد کردن آنها می‌شود.

نتایج مطالعات حیوانی

وی فاز مطالعات حیوانی را از دیگر قسمت‌های تحقیقاتی این پروژه گفت و او گفت: در بیماری آلزایمر به علت تشکیل پلاک‌های آمیلوئیدی و رسوب آن بر روی سلول‌های نورونی از یک طرف و نیز هایپر فسفریله شدن پروتئین تائو و تشکیل سمیت در داخل سلول‌های نورونی از عوامل مهم و کلیدی در بیماری‌ آلزایمر است. در این فاز تحقیقاتی عمل به گفتن ژن APP با تزریق نانو پودر منگنز به رت کردیم که جهت افزایش ابراز این بیماری در آنها شد و آنها را با دوزهای گوناگون این دارو مورد تیمار قرار دادیم و مشاهده کردیم که در موش‌ها در پروسه ۱۴ تا ۲۱ روز، گفتن این ژن‌ها افت یافته می بود.

به حرف های این محقق، ژن APP پیش ساز بتا آمیلوئید است. بتا آمیلوئید عامل آلزایمر می باشند و در فرد مبتلا به آلزایمر، این ژن بیشترین مقدار گفتن را دارد و با مصرف دارو گفتن این ژن افت می‌یابد.

بیهقی اصرار کرد: این چنین این دارو علتکاهش گفتن ژن MAPT می‌شود که عامل تشکیل پروتئین تائو است. پروتئین تائو در نورون‌های دستگاه عصبی مرکزی به بسیاری و در آستروسیت‌ها و الیگودندرسیت‌ها به مقدار کمتری یافت خواهد شد. پروتئین‌های تائویی که کارکرد خود را در تثبیت کردن ریزلوله‌ها از دست داده‌اند، عامل مهم بیماری‌های مرتبط با زوال عقل همانند آلزایمر و پارکینسون می باشند.

مصرف مکمل برای افراد سالم

وی ضمن گفتن این که این مکمل جهت پیشگیری از ابراز بیماری آلزایمر می‌شود، پیشنهاد کرد که افراد دارای سابقه ابتلا به آلزایمر در خانواده از این مکمل مصرف کنند و او گفت: اگر افراد به طور آب نبات دارویی از این مکمل مصرف کنند، به صورتی است که افراد مبتلا به این بیماری باید روزی دو بار از این آب نبات منفعت گیری کنند. آب نبات باید ۵ تا ۷ دقیقه مکیده شود و در این زمان نانو مواد دارویی به طور آهسته در بدن رهاسازی می‌شود.

بیهیقی، مصرف فرم شربت این دارو را روزی دوبار به مقدار ۵ سی سی گفت و افزود: افرادی که می‌خواهند برای پیشگیری از این دارو مصرف می‌کنند، باید دوبار در هفته از این دارو مصرف کنند.

این محقق پژوهشکده بوعلی سینای دانشگاه فردوسی اصرار کرد:‌ این دارو در حال طی کردن مجوزهای ملزوم از سوی سازمان غذا و دارو قرار دارد.