از آنجا که تعداد بسیاری از خانواده‌ها هزینه‌هایی همانند پرداخت اجاره‌بهای مسکن را نیز در سبد خود دارند، تامین سبد خوراکی استاندارد برای تعداد بسیاری از خانوارها امکان‌ناپذیر شده است. سهم سبد غذایی مذکور از حداقل حقوق خرداد‌ماه سال ۱۴۰۲ معادل ۵۷درصد بوده است. یکی از دلایل مهم افت سهم سبد غذایی از حداقل حقوق در خردادماه سال جاری نسبت به سال قبل این است که مقدار افزایش حداقل حقوق در سال جاری بیشتر از سال قبل بوده است. با‌این‌حال با وجود تداوم روال جاری رشد تورم و دقت به این که حقوق تعیین‌شده ثابت است، به‌زودی تاثییر افزایش حداقل حقوق سال جاری خنثی شده و سهم سبد غذایی از حداقل حقوق افزایش خواهد یافت. در این چنین شرایطی مهار تورم می‌تواند به افزایش رفاه حداقل حقوق‌بگیران پشتیبانی بزرگی کند.

سهم ۵۰درصدی غذا از حقوق

منظور از تورم خوراکی، افزایش قیمت کالاها و خدمات مرتبط با مواد غذایی است. این نوع تورم وقتی رخ می‌دهد که هزینه‌های تشکیل، توزیع و فروش مواد غذایی در یک سرزمین افزایش یابد. رشد تورم خوراکی می‌تواند تاثیرات منفی بسیاری بر افرادی داشته باشد که قسمت بزرگی از درآمد خود را صرف خرید مواد غذایی می‌کنند. به زبان ساده، افزایش قیمت مواد غذایی می‌تواند علتکاهش قوت خرید مردم و افزایش سختی اقتصادی بر خانوارها شود. سهم مواد غذایی از درآمد خانوار طبق معمول به عوامل مختلفی همانند سطح درآمد، الگوهای مصرف و منطقه جغرافیایی که افراد در آن زندگی می‌کنند، بستگی دارد.

با‌این‌حال می‌توان او گفت در کشورهایی که درآمدهای پایینی دارند، خانوارها سهم بیشتری از درآمد خود را صرف خرید مواد غذایی می‌کنند. این سهم می‌تواند بین ۳۰ تا ۶۰درصد درآمد خانوارها باشد. هرچقدر که درآمد کشورها افزایش اشکار می‌کند، این سهم افت می‌یابد. برای مثال در کشورهای گسترش‌یافته سهم مواد غذایی از درآمدهای خانوارها کمتر از ۲۰درصد است و در برخی از موارد به کمتر از ۱۰درصد نیز می‌رسد. مسئله قابل دقت این است که اعداد مذکور میانگین می باشند و می‌توانند با دقت به شرایط هر خانوار، سطح درآمد و هزینه آنها متفاوت باشد.

عواملی همانند تورم در سال‌های قبل جهت شده که سهم مواد غذایی از حداقل حقوق به طور قابل‌توجهی افزایش یابد. «دنیای ‌اقتصاد» بر پایه سبد اقلامی که وزارت رفاه آن را برای توزیع کالابرگ اشکار کرده، هزینه ملزوم برای تهیه این سبد را طی سال‌های قبل بر پایه قیمت‌های اظهار‌شده از سوی مرکز آمار اندازه‌گیری کرده است. این بازدید مشخص می کند در خردادماه سال جاری سهم مواد غذایی از حداقل حقوق یک خانوار ۴نفره به ۵۴درصد رسیده است. این در حالی است که سهم مذکور از حداقل حقوق در اردیبهشت‌ماه سال جاری معادل ۵۲ درصد می بود. با دقت به روال جاری تورم می‌توان انتظار داشت که این سهم در ماه‌های آینده افزایش یابد. یکی از نکاتی که طبق معمول در زمان تعیین حداقل حقوق در ایران نقل می‌شود او گفت و گو ثابت ماندن آن در شرایط تورمی است.

دولت در ابتدای هر سال مبلغی را به گفتن حداقل حقوق تعیین می‌کند. با وجود ارامش این مبلغ، تورم به طور متداومی افزایش می‌یابد. به این علت مهلک‌ترین ضربه تورم به حقوق‌بگیران داخل می‌شود. قیاس سهم مواد غذایی از حداقل حقوق در خردادماه سال جاری و خردادماه سال قبل مشخص می کند که در  سومین ماه سال ۱۴۰۲ این سهم ۳درصد زیاد تر از خردادماه سال جاری بوده است. می‌توان او گفت این مساله به افزایش حداقل حقوق مربوط است. در سال ۱۴۰۲ حداقل حقوق ۲۷درصد و در سال ۱۴۰۳ حداقل حقوق ۳۵درصد افزایش یافت. بااین‌حال رشد تورم می‌تواند به‌زودی این تاثییر را خنثی کند.  به همین علت تعداد بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که مهار تورم باید برتری سیاستگذاران اقتصادی باشد تا از این طریق رفاه اقشار گوناگون جامعه، به‌اختصاصی حداقل‌حقوق‌بگیران، بهبود یابد.

عکس تورم خوراکی خردادماه

نگاهی به جزئیات تورم خوراکی خردادماه مشخص می کند که در این ماه پرتقال با تورم ۳۲.۵درصدی پرچمدار تورم خوراکی این ماه بوده که علت مهم تورم بالای آن تحول فصل و آخر تشکیل و محدودیت در اراعه آن است. سپس از پرتقال، لیموترش با تورم ۲۱.۳درصدی و هویج فرنگی با تورم ۱۹.۹درصدی بیشترین تورم را در خوراکی‌ها توانایی کرده‌اند. این چنین در این ماه برخی از اقلام خوراکی تورم منفی داشتند. برای مثال کدو سبز تورم منفی ۷.۳درصدی داشته است. پیاز و ماهی قزل‌آلا نیز به ترتیب تورم منفی ۶.۳ و ۱.۸درصدی داشته‌اند. اما عکس تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها در این ماه (نسبت به خرداد ۱۴۰۲) به طور فرد دیگر بوده است. در ماه خرداد هلو با تورم ۹۸.۱درصدی پرچمدار تورم خوراکی‌ها بوده است. بعد از آن گوشت گوسفندی تورم نقطه‌به‌نقطه ۷۲.۸درصدی داشته است.

افزایش قیمت قابل دقت گوشت قرمز که جزو اقلام الزامی اظهار‌شده توسط وزارت رفاه است، جهت شده این ماده غذایی از سفره تعداد بسیاری از خانوارهای ایرانی رخت ببندد. در نهایت می‌توان او گفت شیر خشک در خردادماه با تورم ۷۰.۵درصدی جزو کالاهایی بوده که تورم بالایی را توانایی کرده است. با دقت به الزام این کالا، تورم بالای آن می‌تواند برای مصرف‌کنندگان دلواپس‌کننده و چالش‌برانگیز باشد. این چنین جزئیات تورم نقطه‌به‌نقطه خردادماه بیانگر آن است که ۳ کالا تورم منفی داشته‌اند. در این ماه روغن نباتی جامد تورم منفی ۱۱.۴درصدی داشته است. این چنین روغن مایع تورم منفی ۹.۳درصدی و برنج ایرانی درجه‌یک تورم منفی ۴درصدی را توانایی کرده‌اند.