تشکیل ۷۳۰۰ دقیقه انیمیشن بلندپروازانه است، اما ۲۰ فیلم فاخر امکان دارد

قائم مقام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای این گفتگو، در جواب به پرسشی درمورد انتقادات به اضافه شدن اعداد و رقم های غیرواقعی به لایحه برنامه هفتم گسترش سرزمین توسط کمسیون تلفیق مجلس در حوزه فرهنگ، او گفت: با این که طبیعتاً باید در روبه رو هرگونه افزوده‌ای به لایحه‌ی فرهنگی در برنامه‌ی هفتم مقاومت کرد، اما مجموعا باید اهتمام کمیته فرهنگی کمیسیون تلفیق را زحمت قابل تقدیر و خوبی دانست. اما مسأله آن اعداد و رقم های است که او گفت و گو‌های بسیاری درمورد اش شکل گرفت که این اعداد از کجا آمده است. ما در برخی از اعداد و رقم های حس می‌کردیم که بلندپروازانه است. بله! دلمان می‌خواهد که محقق بشود، اما این که شدنی باشد، نیازمند بودجه اشکار، اندوخته انسانی تولیدکننده و مسائلی از این دست دارد.

او سپس از بندِ تکلیفِ تشکیل ۷۳۰۰ دقیقه انیمیشن در اضافات لایحه برنامه هفتم گسترش مثال زد و در ادامه گفت: این عدد ۷۳۰۰ دقیقه را تقسیم بر ۹۰ دقیقه (طول میانگین یک فیلم سینمایی) کنید؛ می‌بشود نزدیک به ۸۱ فیلم سینمایی انیمیشن در ۵ سال و ۱۶ فیلم در هرسال! خب این عدد بلندپروازانه‌ای است! ما دوست داریم این تشکیل اتفاق بیفتد و حتی حس می‌کنیم ظرفیت نیروی انسانی تشکیل آن نیز باشد، اما این عدد و رقم های از نظر شکل اجرایی مقداری دور از دهن است.

در ادامه، به تکلیف تشکیل ۲۰ فیلم سینمایی فاخر یا ملی در برنامه هفتم گسترش اشاره کردیم که تشکیل ۲۰ فیلم با تعریف پذیرفته‌شده «فاخر» یا «ملی» در سال، به لحاظ بودجه و ظرفیت نیروی انسانی امکان اجرایی ندارد.

هاشمی در جواب، ضمن رد کردن این نوشته او گفت: اکنون بین ۸۰ تا ۱۰۰ فیلم سینمایی در سال ساخته می‌بشود. به لحاظ بودجه، قرار نیست هزینه تشکیل کامل یک فیلم را دولت یا فارابی بدهد؛ قسمت خصوصی یا قسمت‌های حاکمیتی دیگر هم باید به پشتیبانی همراه شوند؛ به این علت تجمیع منبع های دولتی و مردمی به اندازه عددی همانند ۴۰۰ – ۵۰۰ میلیارد تومان برای این نوشته چندان دور از ذهن نیست. برای مثال فکر کنید بودجه مسئولیت اجتماعی دستگاه‌های گوناگون به پشتیبانی تشکیل فیلم بیاید یا با عملیاتی شدن بنده «ه» تبصره ۹ قانون بودجه ۱۴۰۲ کاملا اجرایی می‌بشود.

۱۰ میلیون حافظ قرآن شدنی است؛، اما سخت!

او این چنین درمورد تکلیفِ افزایش تعداد قاریان قرآن در سرزمین از رقم حدودا سه میلیون جاری به ۱۰ میلیون نفر تا ۵ سال آینده نیز اظهار کرد: اولا این نوشته را در نظر داشته باشیم که خواسته، ۱۰ میلیون حافظ ۳۰ جزء قرآن نیست؛ بلکه از یک تا ۳۰ جزء است.

این که بودجه فرهنگ در دولت سیزدهم را از ۱.۲ درصد بودجه کل به نزدیک ۲.۷ درصد رساندیم، نوشته مهمی است. یا تعلق بند «ه» ماده ۹ قانون بودجه ۱۴۰۲ که به همه شرکت‌های دولتی تکلیف می‌کند که یک درصد از هزینه‌های خود را در حوزه فرهنگ هزینه کنند که عدد قابل توجهی است که می‌تواند زیاد مثمرثمر باشدقائم مقام وزیر ارشاد افزود: همانطور که می‌دانید عدد ۱۰ میلیون حافظ قرآن، در یکی از سخنرانی‌های حضرت آقا گفتن شده است گرچه ایشان در آن دیدار اول فرموده بودند “ما باید یک میلیون حافظ قران داشته باشیم و مقدمات خوبی فراهم شده لذا امیدمان زیاد تر شده و میگوییم ۱۰ میلیون حافظ قرآن انشالله داشته باشیم” خب صادقانه بگویم که امکان عملیاتی شدن آن را دور از ذهن نمی‌دانم. ظرفیتی که در جامعه‌ی قرآنی تشکیل شده و موسسات قرآنی که در حوزه نگه داری قرآن تشکیل شده‌اند، در حال فعالیت جدی می باشند. برای مثال موسسه بیت الاحزان که پایگاه مهم آن در استهبان فارس است، مدارس شبانه‌روزی نگه داری قرآن را نوعا در مناطق محروم راه‌اندازی کرده است. باید حمایتکرد که این چنین کار‌های گسترش اشکار کند. به هرحال فکر می‌کنم ظرفیت موسساتی همانند موسسه قرآنی عصر، جامعه‌القرآن کریم آقای طباطبایی، موسسه بیت الاحزان، موسسه ثارالله و… اگر حمایتصورت بگیرد، می‌توان کار‌هایی کرد. اگر جریان‌سازی و گفتمان‌سازی قرآنی را تشکیل کنیم، رسیدن به ۱۰ میلیون حافظ قرآن را شدنی می‌دانم؛ هرچند سخت باشد.

هاشمی سپس در جواب به انتقاداتی درمورد این که اجرایی شدن این چنین موضوعاتی نیازمند اهتمام همه دستگاه‌های فرهنگی و تعلق بودجه کلان است، او گفت: ما در این دولت از حیث بودجه حرکت رو به جلویی در فرهنگ داشتیم. این که بودجه فرهنگ را از ۱.۲ درصد بودجه کل به نزدیک ۲.۷ درصد رساندیم، نوشته مهمی است. یا تعلق بند «ه» ماده ۹ قانون بودجه ۱۴۰۲ که به همه شرکت‌های دولتی تکلیف می‌کند که یک درصد از هزینه‌های خود را در حوزه فرهنگ هزینه کنند که عدد قابل توجهی است، می‌تواند زیاد مثمرثمر باشد.

او سپس به اشکال ساختاری حوزه فرهنگ و قدیمی‌بودن رویه‌های آن اشاره و فرمود: وزارت ارشاد به جهت این که یک نهاد تنظیم‌گر است، باید آرایش ستاد هماهنگی به خود بگیرد تا بتواند همه ظرفیت‌ها را به کار بگیرد، تقسیم کار کند و از سایرین حمایتکند. ما اکنون در حال حرکت به سمت این ستاد هماهنگی در وزارت فرهنگ هستیم.

ممنوع‌الکار کردنِ قانونی هنرمندان در وزارت ارشاد یا جلوگیری از دخالت نهاد‌های موازی فرهنگی؟

در قسمت فرد دیگر از این گفتگو، به بندی از لایحه برنامه هفتم در تکالیف وزارت ارشاد اشاره کردیم که در آن، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجازه داده شده است که با راه اندازی کمیته‌ای، تخلفات اهالی فرهنگ و هنر را تشخیص داده و «رأسا» و بدون نظر قوه قضاییه نسبت به عدم صدور مجوز آن‌ها، عمل کند. این بند توسط کارشناسان فرهنگی به قانونی شدن ممنوع‌الکار کردن اهالی فرهنگ و هنر تعبیر شده است که می‌تواند جایگاه حمایتی وزارت فرهنگ از هنرمندان در روبه رو ارگان‌های دیگر را خدشه‌دار کند.

چنددستگی، رهاشدگی و تنوع رسیدگی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در فرهنگ مورد اعتراض هنرمندان است. راه اندازی کمیته‌ای در وزارت ارشاد با شراکت همه دستگاه‌ها می‌تواند جلوی حرکت‌های غیرقانونی، تعارض‌ها و تناقض‌ها را بگیرد. مساله این کمیته رسیدگی به تخلفات صنفی با ترکیب فرادستگاهی، فراقوه‌ای و مدنی همانند هیات نظارت بر مطبوعات استقائم مقام وزیر ارشاد ضمن رد این نظریه، درمورد این بند اینگونه گفت: این بند با رویکرد صیانت و حمایتاز هنرمندان نوشته شده است. چون ما به شدت این حس را داریم که نیاز به نظم بخشی در شکل روبه رو و برخورد با هنرمندان در حوزه‌های صنفی داریم. این که مرجعیتی در دستگاه فرهنگی باشد که رسیدگی‌های صنفی را انجام دهد به سود حوزه فرهنگ و مانع تشتت مداخله است.

او اصرار کرد: مساله ما احراز جرم نیست، چون احراز جرم برعهده قوه قضاییه است. مساله ما رسیدگی به تخلفات صنفی است در یک مرجع فرهنگی با سازوکار اشکار است که بتواند ملاحظات خاص این حوزه را لحاظ کند.

سیدمحمد هاشمی سپس در جواب به عیب درمورد قائم به فرد بودن این چنین کمیته‌ای در وزارت ارشاد و این چنین این که این چنین کمیته‌ای نمی‌تواند جلوی دخالت برخی نهاد‌های دیگر در حوزه فرهنگ را بگیرد، او گفت: ساز و کار این کمیته زیاد مهم است و ما برای این که قانون‌نویسی طویل نشود آن را به تصویب هیات وزیران واگذار کردیم. برای این چنین کمیته‌ای یک ترکیب متنوع فرادستگاهی، فراقوه‌ای و مدنی پیش‌بینی کرده‌ایم؛ همانند هیات نظارت بر مطبوعات. الان هیات نظارت بر مطبوعات در وزارت ارشاد راه اندازی می‌بشود، اما ترکیب آن کاملا صنفی و فرادستگاهی است.

معاون حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اصرار بر این که رهاشدگی جاری این چنین مسأله‌ای در حوزه فرهنگ به زیان هنرمندان همه شده است، تصریح کرد: یکی از مشکلات جاری حوزه فرهنگ، همین چنددستگی، رهاشدگی عدم رسیدگی در مواقعی و تنوع رسیدگی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در اوقات دیگر در حوزه فرهنگ است که همه هنرمندان به آن معترض بوده و می باشند. این کمیته می‌تواند در وزارت ارشاد با شراکت همه دستگاه‌ها باشد و دیگر ناظر برخی حرکت‌های غیرقانونی یا تعارض‌ها و تناقض‌ها نباشیم. این علتمی‌بشود نهاد فرهنگی دست بالا را در تعارضات داشته باشد و ضمن تشکیل انضباط زیاد تر رفتاری، از جامعه هنری سرزمین صیانت کند.

انتقاد‌ها از دامن زدن وزارت ارشاد به حاشیه‌های مربوط به نوشته حجاب

در ادامه، سیدمحمد هاشمی در جواب به پرسشی درمورد انتقاد حوالی این که برخی مدیران وزارت ارشاد، به جای آرام کردن فضا و «پدری کردن» درمورد اتفاقات پاییز ۱۴۰۱، خودشان به آن می‌دمند، او گفت: ضمن احترام به این نظر، اصلا همنظر با آن نیستم!

تلاش بسیاری برای اغناسازی و روشن‌سازی هنرمندان انجام و فضا به سود اسایش مدیریت شد. ما خلاف قانون را برنمی‌تابیم، اما اگر سریعا ترمیمی از سوی خطا کار صورت گرفته، جبران شده است و اصلا هیچ‌زمان پافشاری و اصرار در کار نبوده است

او تصریح کرد: مجموعه وزارت ارشاد چه در عمل و چه در گفتن نشان داده است که محور فعالیتش را بر پایه تعامل تعریف کرده است. فراموش نکنید که یکی از خاص‌ترین و متفاوت‌ترین برهه‌های تاریخ سیاسی – امنیتی هنر را سال قبل پشت سر گذاشتیم. این که قسمت عمده‌ای از این اتفاقات خنثی شد و مجددا به رونق عرصه‌های فرهنگی در سینما، موسیقی، تئاتر و امثالهم بازگشتیم، نتیجه رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است. واقعا در نوشته فتنه سال قبل، تلاش بسیاری برای اغناسازی و روشن‌سازی هنرمندان انجام شد. همین هم فضا را زیاد به سود اسایش مدیریت کرد. همین الان هم این نوشته را داریم.

قائم مقام وزیر ارشاد در عین‌حال اصرار کرد که باید در موضوعاتی به صراحت اظهار نظر کرد و او گفت: به طور مثال ما در حوزه کشف حجاب به صراحت اظهار موضع کرده‌ایم.

هاشمی تصریح کرد: رویکرد دولت آقای رییسی نه‌تن‌ها در جهت تقابل با هنرمندان نیست بلکه همیشه در جهت تعامل بوده است. اصلا روحیه شخص آقای رییسی روحیه همگرایانه و پدرانه است و آن را از نهاد‌های گوناگون به اختصاصی ما که با یک جامعه خاص نخبگی مواجهیم، توقع دارند.

او سپس با اصرار مجدد بر ماموریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر پاسداشت نوشته حجاب، فرمود: به هر حال جامعه ایرانی از ما توقع دارد که به گفتن یک دولت و نهاد قانونی باید حافظ قانون باشیم؛ لذا ما خلاف قانون را برنمی‌تابیم، اما این به معنی عدم حمایتیا به معنی تقابل نیست. به صراحت می‌گویم اگر سریعا ترمیمی از سوی خطا کار صورت گرفته، جبران شده است و اصلا هیچ‌زمان پافشاری و اصرار در کار نبوده است.

بیانیه خانه سینما درمورد حجاب، شگفتی ضربدر چهار هزار می بود!

شگفتی من را برای بیانیه خانه سینما ضربدر چهار هزار کنید! چون روال تعامل ما این نبوده است. چرا این بیانیه‌ها بیرون می‌آید؟ ما این را تلاشی در این جهت می‌دانیم که تعامل، انتفاع و رونق فرهنگی به اسم این دولت زده نشود. موثرین می‌دانند که برای حل برخی از موارد و مشکلات سینما یا اهالی آن، چه مقدار شخص وزیر و دیگر مسئولین ارشاد دوندگی دارند در ادامه، به نوشته حواشی مربوط به حجاب در بین برخی از بازیگران سینما و بیانیه خانه سینما اشاره کردیم و از معاون حقوقی و قائم مقام وزیر ارشاد پرسیدیم که آیا همراهی که او می‌گوید درمورد قسمت سینما نیز وجود داشته است یا نه.

معاون حقوقی وزارت ارشاد درمورد بیانیه خانه سینما گفت: در بین جلساتی که گذاشته شده است، بعضی اوقات اتفاقاتی رخ می‌دهد که شگفتی برانگیز است؛ همانند بیانیه خانه سینما. واقعا شگفتی ما را ضربدر چهار هزار کنید! من انقدر شگفتی کردم. چون روال تعامل ما این نبوده است. اصلا فهمیدن نکردم این بیانیه برای چه صادر شد! همان روز‌ها با خانم برومند (مدیرعامل اسبق خانه سینما) جلسه داشتیم، با آقای عسگرپور (رئیس هیات‌مدیره خانه سینما و مدیرعامل خانه هنرمندان) در نوشته VOD جلسه داشتیم.

او تصریح کرد: چرا این بیانیه‌ها بیرون می‌آید؟ ما این بیانیه را تلاشی در این جهت می‌دانیم که تعامل، انتفاع و رونق فرهنگی به اسم این دولت زده نشود. این نوشته را یا عمد رسانه‌ای می‌دانم و یا عدم گفتگو و شناخت از یکدیگر.

قائم مقام وزیر ارشاد سپس اصرار می‌کند که «موثرین می‌دانند که برای حل برخی از موارد و مشکلات سینما یا اهالی آن، چه مقدار شخص وزیر و دیگر مسئولین ارشاد دوندگی دارند».

هاشمی سپس در جواب به سوالی درمورد مصاحبه‌های یکی از مسئولان میانی سازمان سینمایی که با منش پدرانه‌ی توضیح‌داده شده متفاوت است، او گفت: روحیه آقای خزاعی این است که مدام در حال حل کردن موضوعاتی برای جامعه سینمایی یا یک فرد است. من از نزدیک آقای خزاعی را جستوجو حل مساله و گره‌های جامعه سینمایی دیده‌ام.