به نقل از دیلی‌میل، جهان تا این مدت در حال بهبود یافتن از بیماری همه‌گیر مرگبار کووید-۱۹ است که تقریبا هفت میلیون نفر را به کام مرگ کشاند اما دانشمندان اخیرا هشداری هولناک داده‌اند مبنی بر این که یک ویروس کشنده‌تر «فاکتور ایکس»(Factor X) امکان پذیر در «خاک منجمد»(Permafrost) زمین در کمین باشد تا انتشار بشود. کلمه خاک منجمد، زمینی را توصیف می‌کند که برای دو یا چند سال متوالی یخ زده است.

بدتر از آن این است که دانشمندان می‌گویند تغییرات آب‌وهوایی این گمان را افزایش داده‌اند که با ادامه گرم شدن سیاره، مجموعه‌ای از بیماری‌های کشنده که صدها هزار سال نهفته بوده‌اند، رها شوند.

علت وقوع گمان نقل‌شده این است که خاک منجمد یا همیشه منجمد، با تعداد بسیاری از گونه‌های میکروبی خفته ترکیب شده که دانشمندان درمورد تعداد بسیاری از آنها اطلاعات مقداری دارند یا هیچ چیز نمی‌دانند. کارشناسان هشدار داده‌اند که این رخداد می‌تواند علتمنتشر کردن بیماری‌های منقرض‌شده همانند آبله یا پاتوژن‌هایی بشود که وقتی اجداد ما از بین می‌بردند.

«بیرجیتا ایونگارد»(Birgitta Evengård) استاد بیماری‌های عفونی «دانشگاه اومئو»(Umeå University) در سوئد او گفت: یک فاکتور ایکس وجود دارد که ما واقعا اطلاعات بسیاری درمورد آن نداریم. در اعماق خاک منجمد زمین به گمان زیاد میکروب‌ها به اختصاصی ویروس‌ها و باکتری‌هایی وجود دارند که زمان‌ها پیش از انسان روی زمین بوده‌اند.

«ژان میشل کلاوری»(Jean-Michel Claverie) ویروس‌شناس «دانشگاه اکس‌مارسی»(Aix-Marseille University) در فرانسه او گفت: امکان پذیر ویروس‌های باستانی که نئاندرتال‌ها یا ماموت‌ها را آلوده کرده و علتانقراض آنها شده‌اند نیز در این خاک منجمد قرار داشته باشند.

هنگامی از کلاوری پرسیده شد چه چیز فرد دیگر امکان پذیر در خاک منجمد نهان شده باشد، او گفت: ویروس‌های عامل بیماری‌های منقرض‌شده همانند آبله، سیاه‌زخم و این چنین بیماری‌هایی همانند تولارمی که در قطب شمال وجود دارد یا بیماری انسفالیت.

دانشمندان شش پاتوژن یخ‌زده را برجسته کرده‌اند که اعتقاد دارند بزرگترین تهدید برای بشریت است. سال قبل، گروهی از کارشناسان اظهار کردند ویروس ۴۸۵۰۰ ساله‌ای را احیا کرده‌اند که در خاک منجمد سیبری یافت شده می بود.

عکسی از ویروس ۴۸۵۰۰ ساله که سال ۲۰۲۲ در خاک منجمد سیبری کشف ‌شد

این یکی از هفت نوع ویروس حاضر در خاک منجمد است که بعد از هزاران سال مجدد زنده شده‌اند. جوان‌ترین آنها به زمان ۲۷ هزار سال منجمد شده می بود و قدیمی‌ترین آنها که «پاندورا یدوما»(Pandoravirus yedoma) نام دارد، به زمان ۴۸۵۰۰ سال منجمد بوده است.

اگرچه این ویروس‌ها خطری برای انسان محسوب نمی‌شوند اما دانشمندان هشدار خواهند داد دیگر پاتوژن‌هایی که در خاک منجمد قرار می‌گیرند، می‌توانند فاجعه‌بار باشند و به ابراز همه‌گیری‌های تازه منجر شوند. یک مورد هشداردهنده در سال ۲۰۱۶ پیش آمد که موج گرما در سیبری علتفعال شدن هاگ‌های کشنده سیاه زخم شد و یک پسر ۱۲ ساله و هزاران حیوان را کشت.

زمین برخی از مناطق سیبری برای بیشتر از ۶۵۰ هزار سال به شکل خاک منجمد باقی مانده‌اند. کارشناسان تخمین می‌زنند که یک چهارم نیم‌کره شمالی بر فراز خاک منجمد قرار دارد اما اکنون با گرم شدن جهان، یخ مناطق وسیعی در حال ذوب شدن است.

سیاره ما اکنون ۱.۲ درجه سلسیوس گرم‌تر از دوران ماقبل صنعتی است و دانشمندان هشدار داده‌اند که قطب شمال تا دهه ۲۰۳۰ ناظر تابستان‌های بدون یخ خواهد می بود.

گروه کلاوری برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ ویروس‌ها را احیا کردند و به دلایل ایمنی روی ویروس‌هایی تمرکز داشتند که فقط می‌توانند آمیب‌ها را آلوده کنند. از سال ۲۰۱۹، کلاوری ۱۳ ویروس تازه را کشف کرده و هشدار داده است که یک پاتوژن ناشناخته و باستانی می‌تواند اثرات فاجعه‌باری را برای نژاد بشر داشته باشد.