این که هر چند زمان یک‌بار دفع مدفوع دارید، امکان پذیر یک سوال زیاد شخصی به نظر برسد، اما جواب شما می‌تواند چیزهای بسیاری را در رابطه سلامت کلی شما آشکار کند.

یک مطالعه تازه روی ۱۴۲۵ نفر بازدید کرده است که آنها چند زمان یک‌بار اجابت مزاج می‌کنند و این آمار را با داده‌های جمعیت‌شناختی، ژنتیکی و سلامت آنها قیاس کرد.

در حالی که سالم‌ترین شرکت‌کنندگان گزارش دادند که یک یا دو بار در روز مدفوع می‌کنند، تیمی به رهبری محققان مؤسسه زیست‌شناسی سیستم‌ها(ISB) دریافتند که اجابت مزاج بیشتر از حد یا زیاد کم، هر دو با مشکلات اساسی گوناگون سلامت مرتبط می باشند.

شان گیبونز(Sean Gibbons)، میکروبیولوژیست ISB و نویسنده مسئول این مطالعه می‌گوید: این مطالعه مشخص می کند که چطور دفعات اجابت مزاج می‌تواند بر همه سیستم‌های بدن تأثیر بگذارد و چطور دفعات اجابت مزاج نامنظم امکان پذیر یک عامل خطر مهم در تشکیل بیماری‌های مزمن باشد.

او گفت: این بینش‌ها می‌توانند استراتژی‌هایی را برای مدیریت دفعات اجابت مزاج، حتی در جمعیت‌های سالم برای بهینه‌سازی سلامت و تندرستی اراعه دهند.

این مطالعه عادات دستشویی رفتن افرادی را که به‌طورکلی سالم بودند، یعنی بدون سابقه مشکلات کلیوی یا روده‌ای همانند بیماری کلیوی، سندرم روده تحریک‌پذیر یا بیماری کرون بودند، بازدید کرد.

شرکت‌کنندگان خودشان گزارش دادند که چند زمان یک‌بار قضای حاجت می‌کنند و محققان آنها را در چهار دسته سازماندهی کردند.

اولین دسته افرادی که مبتلا به یبوست بودند و یک یا دو بار در هفته اجابت مزاج داشتند.

دومین گروه با برچسب «کم-طبیعی» شامل افرادی که ۳ تا ۶ بار در هفته دفع مدفوع داشتند.

سومین دسته با برچسب «زیاد-طبیعی» شامل افرادی که یک تا سه بار در روز اجابت مزاج می‌کردند.

چهارمین گروه نیز شامل افرادی می بود که اصطلاحا اسهال بودند و چهار بار یا زیاد تر دفع مدفوع آبکی در روز داشتند.

محققان این چنین متابولیت‌ها و شیمی خون بیماران، ژنتیک آنها و میکروب‌های روده حاضر در مثالهای مدفوع آنها را تجزیه و تحلیل کردند.

این تیم به جستوجو ربط احتمالی بین دفعات اجابت مزاج و این نشانگرهای سلامتی و این چنین عوامل فرد دیگر همانند سن و جنس آنها می بود.

به طور کلی، افرادی که تعداد دفعات اجابت مزاج کمتری را گزارش کردند، زنان، جوانان و با شاخص توده بدنی(BMI) پایین‌تری بودند، اما حتی با در نظر گرفتن این عوامل، افراد مبتلا به یبوست یا اسهال، ربط راحتی با مشکلات عرصه‌ای سلامت نشان دادند.

باکتری‌هایی که طبق معمولً در دستگاه گوارش فوقانی یافت خواهد شد، در مثالهای مدفوع شرکت‌کنندگان مبتلا به اسهال شایع‌تر بودند. در همین حال، مثالهای خون آنها نشانگرهای زیستی مرتبط با صدمه کبدی را نشان داد.

مثالهای مدفوع افرادی که تعداد دفعات اجابت مزاج کمتری داشتند، سطوح بالاتری از باکتری‌های مرتبط با تخمیر پروتئین داشتند. این یک خطر شناخته شده ناشی از یبوست است.

یوهانس جانسون-مارتینز(Johannes Johnson-Martinez)، مهندس زیستی در ISB می‌گوید: اگر مدفوع بیشتر از حد در روده بماند، میکروب‌ها از همه فیبر غذایی حاضر منفعت گیری می‌کنند و آن را به اسیدهای چرب مختصر زنجیره سودمند تخمیر می‌کنند. بعد از آن، اکوسیستم به تخمیر پروتئین‌ها روی می‌آورد که چندین سم تشکیل می‌کند که می‌توانند داخل جریان خون شوند.

مطمئناً برخی از این محصولات جانبی در مثالهای خون این بیماران یافت شد. به طور خاص، متابولیتی به نام ایندوکسیل-سولفات(indoxyl-sulfate) که یک محصول شناخته شده از تخمیر پروتئین است که می‌تواند به کلیه‌ها صدمه رساند، زیاد شده می بود.

این تیم تحقیقاتی اظهار می‌کند که این یافته، شواهد بالقوه‌ای از ربط علّی بین دفعات اجابت مزاج و سلامت کلی بدن است.

امید است که افراد بتوانند عادات خود و در نتیجه سلامت خود را تحول دهند. تحقیقات تازه مشخص می کند که میکروبیوم روده می‌تواند زیاد سریع تر از آنچه فکر می‌شود، تحول کند. به گفتن مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۲۵ از آلمان که تا این مدت مورد بازدید دقیق قرار نگرفته است، بزرگسالان غیرفعالی را که دو یا سه بار در هفته تمرینات مقاومتی را اغاز کرده بودند، ردیابی کرد. افرادی که بیشترین تمرین را داشتند، تنها در هشت هفته تغییراتی در ترکیب باکتری‌های روده خود نشان دادند.

این نوع تغییرات امکان پذیر به برخی افراد پشتیبانی کند تا از دسته مبتلا به یبوست یا اسهال خارج شده و به محدوده اجابت مزاج سالم‌تری برسند.

افرادی که دفعات اجابت مزاج بهتری داشتند، گزارش دادند که فیبر بیشتری می‌خورند، آب بیشتری می‌نوشند و زیاد تر ورزش می‌کنند. مثالهای مدفوع آنها این چنین سطوح بالایی از باکتری‌های مرتبط با تخمیر فیبر را نشان داد.

یک کارآزمایی بالینی که در سال ۲۰۲۵ توسط محققان آمریکایی انتشار شد، نشان داد افرادی که میکروب‌های تولیدکننده متان بسیاری در روده خود دارند، به طور اختصاصی در تبدیل فیبر غذایی به اسیدهای چرب با زنجیره مختصر کارآمد می باشند.

این مشخص می کند که هم مقدار فیبر و هم ترکیب خاص میکروب‌ها در روده یک فرد مهم است که توضیح می‌دهد چرا دو نفر که رژیم غذایی یکسانی دارند، می‌توانند پیامدهای سلامتی متغیری را توانایی کنند.

یقیناً همه در برهه‌ای از زندگی خود، بعد از ابتلا به یک بیماری معده یا خوردن پنیر زیاد، خود را در یک حالت افراطی یا برعکس یافته‌اند، اما این مطالعه به بازدید روال روزمره افراد پرداخته و مشخص می کند که چطور نسخه عادی ما می‌تواند به مشکلات سلامتی که از آنها آگاه نبودیم، اشاره کند.

این پژوهش در مجله Cell Reports Medicine انتشار شده است.