بر پایه آخرین آماری که وزارت رفاه از خانوارهای تحت پوشش دریافت یارانه داشته است، ۲۱ میلیون و ۵۲۷ هزار و ۴۰۸ دستگاه ماشین زیر پای خانواده های ایرانی است و آمارها نشان می دهد که نزدیک به همین تعداد خانوار یعنی ۷۵ میلیون ایرانی هم یارانه می گیرند و یقیناً در آمار دیگر نیمی از خودروهای خانوارهای یارانه‌بگیر زیر ۲۵۰ میلیون تومان قیمت دارد.

آمار به دست آمده از مرکز آمار ایران و پایگاه رصد رفاه ایرانیان در بازدید دارایی خانواده های ایرانی نشان می دهد تا همین چند ماه پیش که حذف دهک های پردرآمد انجام نشده می بود، چهار دستگاه لامبورگینی، ۱۸۱ دستگاه مازراتی و سه هزار و ۴۵۱ دستگاه پورشه زیر پای یارانه بگیران بوده است؛ اگرچه بازدید دیگر شاخص‌های مربوط به اقتصاد خانواده ها شرایط را برای تفکیک دهک‌ها به منظور حذف دهک‌های بالا از لیست یارانه بگیر، دشوار می کند.

اگرچه قانون برنامه هفتم، دولت را مکلف به توزیع عادلانه یارانه ها به منظور حمایتاز گروه های صدمه پذیر کرده و در قانون بودجه امسال نیز حذف سه دهک پر درآمد ۸ و ۹ و ۱۰ به الزام قانونی تبدیل شده است اما نگاهی به آمارهای حاضر این حقیقت را گفتن می کند که تفکیک دهک ۹ تا ۵ زیاد سخت تر از آن چیزی است که قانونگذار فکر کرده است.

رصد حالت اقتصادی یارانه بگیران در پایگاه رصد رفاه ایرانیان بر پایه شاخص‌هایی چون داده‌های بانکی (پردازش شاخص‌های سامانه شاپرک)، مالکیت ماشین، ملک، پشتیبانی‌های اجتماعی، سلامت، حقوق و بازار بورس انجام می گیرد و به طور مداوم بر نسبی و ناکامل بودن آنها نیز اصرار می شود.

بازدید توزیع قیمت خودروی ایرانیان مشخص می کند، در جامعه‌ای که فقط چهار دهم درصد خودروها بیشتر از پنج میلیارد تومان قیمت دارند، حذف یارانه سه دهک بالا یعنی حذف دارندگان خودروهای متوسط نه فقط حذف دارندگان خودروهایی چون لندکروزر و پورشه.

بر پایه همین آمار، بد نیست یادآور شویم که تعداد کل خودروهای تولیدی ایران ماشین در خیابان های سرزمین و زیر پای یارانه بگیران ۹ میلیون و ۹۸۷ هزار و ۴۸۳ دستگاه، سایپا هشت میلیون و ۲۵۴ هزار و ۵۵۵ دستگاه، رنو ۸۵۹ هزار و ۱۹۲ دستگاه، هیوندایی ۳۴۱ هزار و ۹۳۵ دستگاه و کیا ۳۰۷ هزار و ۴۶۷ دستگاه می رسد و تعداد خودروهای گوناگون چینی هم به همین ترتیب در سرزمین به چند ۱۰۰ هزار دستگاه می رسد.

مسئله دلنشین این که آمار توزیع قیمت خودروهای حاضر در سرزمین می‌تواند آنها را از قالب یک کالای لوکس به خودرویی پر هزینه تبدیل کند چون به طور میانگین عمر خودروهایی که در سرزمین تردد می کنند نزدیک به ۱۳ سال است.

همین نوشته، مسئله ای می بود که احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جلسه علنی تازه مجلس به گفتن جزئیان آن پرداخت و خبرداد: دولت سیزدهم به جستوجو یارانه دادن فقط به سه دهک می بود، اما ناظر بودیم ۱۷ میلیون نفری که در سال ۹۸ حذف شده بودند، مجدد بازگردانده شدند.

وی خاطرنشان کرد: مجلس همان زمان تصمیم گرفت که اطلاعات افراد را جمع آوری کرده و مردم نیز مکلف شدند اطلاعات درست بدهند.  

همچین مقرر شد در صورت گفتن اطلاعات نادرست از سوی مردم، مشمول حذف دیگر یارانه‌های مندرج در قانون و استرداد یارانه‌های قبلی شوند.

میدری در خصوص مقدار سطح درآمدی افراد و این که آیا تعداد ۲۷ میلیون نفر در سرزمین یا تعداد کمتری مشمول حذف یارانه‌ها خواهد شد، او گفت: من که اطلاعات مستند و ثبتی سرزمین را در اختیار دارم اظهار می‌کنم؛ در سرزمین چهار نفر لامبورگینی، ۱۸۱ نفر مازراتی، سه‌هزار و ۶۰۰ نفر پورشه، ۱۰ هزار نفر لندرور و بیشتر از ۵۶ هزار نفر محصولات کرمان موتور را سوار خواهد شد. لذا ما با جمعیت ثروتمندی روبه رو نیستیم که بگوییم ۲۷ میلیون نفر را می‌توان از فهرست یارانه بگیران حذف کرد، چرا که سطح متوسط جامعه چیز فرد دیگر است.

میدری تصریح کرد: دستگاه‌های گوناگون به ما هشدار خواهند داد که مقدار حذف یارانه بگیران را به همین مقدار نگه داریم.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی این را هم با اصرار او گفت که در خصوص حذف یارانه‌ها اطلاعات سرزمین حاضر است، اگر دولت و مجلس تصمیم بر حذف ۲۷ میلیون نفر یارانه بگیر داشته باشند آن را اجرایی می کنیم، اما نظر ما حذف ۱۵ میلیون نفر است.

شیوه دهک بندی خانوارها در سرزمین از یک فرمول ساده تبعیت می کند، ایران بیشتر از ۸۵ میلیون نفر جمعیت دارد، که این تعداد تقسیم بر ۱۰ می شوند و ۱۰ دهک سرزمین را راه اندازی می دهند سپس همین گروه ها مشابه با حالت اقتصادی طبقه بندی می شوند و دهک دهم می شود پر درآمدترین گروه، افراد حاضر در این گروه تا اردیبهشت امسال از لیست یارانه بگیران حذف شده اند.

حذف افراد حاضر در دهک های ۹، ۸ و ۷ به علت نزدیکی مقدار درآمد و حالت اقتصادی به حرف های مسئولان دشوار است و حتی با تقسیم هر دهک به ۱۰ گروه جزئی تر و راه اندازی صدک های جمعیتی، این نزدیکی زیاد تر خود را نشان می دهد.

به گزارش ایرنا، تحلیل ارقامی که از مرکز آمار ایران و پایگاه رصد رفاه ایرانیان به دست آمده است، نشان می دهد: فاصله هزینه بین دهک ۹ و ۱۰ بیشتر از ۳۰ میلیون تومان است؛ یعنی نزدیک به ۲ برابر دهک ۹، از دهک ۱ تا ۹ افزایش هزینه‌ها تدریجی و مدام است. اما در گذار از ۹ به ۱۰ شکاف جهشی و غیرخطی رخ می‌دهد.

همین رقم های نشان می دهد که تفکیک دهک‌های ۷ تا ۹ بر پایه هزینه خانوار زیاد دشوار است، چون نوسان هزینه در این قسمت تدریجی بوده و با همدیگر هم‌پوشانی دارد.

اضافه کردن حالت ماشین به این درآمد نیز تاییدی بر همین نوشته است که حذف سه دهک دیگر از دهک‌ها بالای جامعه بدون برخورداری از اطلاعات شفاف و دقیق مالی و درآمدی که در دست دستگاه های گوناگون قرار دارد، کاری دشوار بوده و چه بسا به معنی حذف پژو و پراید سواران باشد.

با این حال قانون بودجه امسال دولت را مکلف به حذف این گروه ها کرده است، گروه‌هایی که تفکیک آنان از طبقات پایین و بالا، نیازمند اطلاعات درآمدی دقیق تر و دستیابی به آمار شفاف تری است که بتواند مبنای تصمیم گیری قرار گیرد.