چرا مردان از زنان قدبلندترند؟_آینده
به گزارش آینده
مطالعهای تازه که دادههای ژنتیکی نزدیک به یک میلیون نفر را بازدید کرده، سرنخهای جالبی درمورد نقش ژنها در تعیین قد و علت این اختلاف بین دو جنس به ما میدهد.
چرا مردان از زنان قدبلندترند: نگاهی به حقیقت آماری قد زنان و مردان
بهطور متوسط، مردان نزدیک به ۵ اینچ (نزدیک به ۱۳ سانتیمتر) از زنان بلندتر می باشند. اگرچه در نگاه اول امکان پذیر این اختلاف قد، نتیجهای طبیعی از تفاوتهای بیولوژیکی باشد، اما در برخی گونههای دیگر در طبیعت، زنان از مردان بلندترند. این قضیه مشخص می کند که اختلاف قد بین زن و مرد تنها به عوامل محیطی یا فرهنگی وابسته نیست، بلکه ژنتیک نقش مهمی در آن ایفا میکند.
ژن SHOX: بازیگر مهم این داستان
در مرکز این پژوهش ژنی به نام SHOX (Short Stature Homeobox) قرار دارد. این ژن هم روی کروموزوم X و هم روی کروموزوم Y قرار دارد و در رشد و بلندی قد نقش کلیدی دارد.
از آنجایی که زنان دو کروموزوم X (XX) دارند و مردان یک کروموزوم X و یک Y (XY)، دانشمندان این فرضیه را نقل کردند که امکان پذیر تفاوت در ترکیب کروموزومی علتاختلاف در مقدار تأثیرگذاری ژن SHOX شود. اما این فقط یک فکر می بود؛ برای بازدید دقیقتر، نیاز به دادههای واقعی و نادر وجود داشت.
بازدید شرایط ژنتیکی نادر
محققان برای آزمایش این فرضیه، سراغ افرادی رفتند که شرایط ژنتیکی نادری دارند؛ یعنی افرادی با کروموزومهای جنسی اضافی یا افتکروموزوم. به پشتیبانی دادههای سه بانک زیستی بزرگ – یکی از بریتانیا و دو مورد از ایالات متحده – آنها توانستند اطلاعات ژنتیکی ۱۲۲۵ نفر را که ترکیب کروموزومی غیرمعمول داشتند، بازدید کنند.
نتیجه چه می بود؟ افرادی که کروموزوم Y اضافی داشتند، نسبت به افرادی که یک کروموزوم X اضافی داشتند، قدبلندتر بودند. در روبه رو، افرادی که تنها یک کروموزوم X داشتند و فاقد کروموزوم Y بودند، طبق معمولً با افت قابلتوجهی در رشد قد و مشکلات سلامتی روبه رو بودند. این یافتهها فرضیه محققان را قبول کرد.
نقش خاموشی ژنتیکی در زنان
متیو اوتینز، محقق ژنتیک در کالج علوم بهداشتی گیزینگر و نویسنده ارشد این مطالعه، توضیح میدهد که ژن SHOX در نزدیکی انتهای کروموزومهای جنسی قرار دارد. در زنان، بهطور معمول یکی از دو کروموزوم X غیرفعال میشود، اما قسمتهایی از آن هم چنان فعال باقی میماند. این ناحیه فعال، جایی است که ژن SHOX در آن قرار دارد.
در مردان، از آنجا که کروموزوم Y هم حامل این ژن است، آنها یک نسخه فعال از SHOX در X و یک نسخه دیگر در Y دارند. این ترکیب علتمیشود که مردان تأثیر بیشتری از این ژن دریافت کنند و در نتیجه بهطور متوسط بلندتر از زنان باشند. احتمالا این قسمت مهم ترین جواب این سوال باشد که چرا مردان از زنان قدبلندترند؟
عدد و رقم چه میگویند؟
به حرف های پژوهشگران، این تفاوت در گفتن ژن SHOX میتواند نزدیک به ۲۰ تا ۲۵ درصد از تفاوت میانگین قد بین مردان و زنان را توضیح دهد. بقیه تفاوتها به گمان زیادً مربوط به عوامل دیگر از جمله هورمونهای جنسی، محیط، تغذیه و ژنهای دیگر می باشند که تا این مدت بهطور کامل کشف نشدهاند.
گامی به سوی فهمیدن بهتر از تکامل انسان
اریک شادت، استاد ژنتیک در مدرسه پزشکی مونت سینای نیویورک، این مطالعه را «قطعاً دلنشین» توصیف کرده و آن را گامی مؤثر در مسیر شناخت پایههای زیستی رشد و تکامل انسان دانسته است. او منفعت گیری هوشمندانه از دادههای گسترده بانکهای زیستی را راهی نوآورانه برای فهمیدن یکی از سوالهای دیرینه علم توصیف میکند.
این تحقیق نهتنها به یکی از رازهای زیستشناسی جواب میدهد، بلکه مسیر را برای بازدیدهای زیاد تر درمورد نقش ژنتیک در ویژگیهای جسمی انسان باز میکند. جواب به این سوال که چرا مردان از زنان قدبلندترند قطعا به کسب اطلاعات فرد دیگر در مسیر تکامل منتهی خواهد شد.
دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکارها