آخرین‌بار این مطرح در سال قبل با گفتن مطرح فجرانه با اغاز ایام دهه فجر و در راستای حمایتغذایی از خانوار یارانه‌بگیر با برتری خانوار دهک‌های یک تا ۷ درآمدی از ۱۷بهمن‌ماه به زمان سه‌ماه اجرا شد. اما با روی کار آمدن دولت چهاردهم این مطرح دیگر اجرا نشد.

برخی اعتقاد دارند که علت عدم دقت به کالابرگ الکترونیک چالش‌های مربوط به تامین منبع های مورد نیاز آن می بود. از نظر دیگر در جواب به چرایی عدم اجرای مطرح کالا برگ الکترونیک پیش از این احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی حرف های می بود که اعتباری برای اجرای مطرح کالابرگ در بودجه سال۱۴۰۳ دیده نشده است.

در همین جهت روز قبل محمدباقر قالیباف رئیس مجلس که پیش از این نیز بر اجرای کالا برگ الکترونیک اصرار کرده می بود، در نطق پیش از دستور خود با اشاره به افزایش قیمت‌ها اصرار کرد: افزایش بی‌رویه قیمت‌ها بیشتر از قبل الزام تخصیص کالابرگ الکترونیک به مردم برای کالا‌های الزامی را ثابت کرد. با دقت به نظر مثبت رئیس‌جمهور و آماده بودن زیرساخت‌های فنی به وزرای وابسته، اصرار می‌کنم که اراعه کالابرگ الکترونیک به مردم را در برتری کاری خود قرار دهند و عرصه اجرایی شدن این قانون را پیش از اغاز ماه مبارک رمضان فراهم کنند تا تلاطم‌های قیمت‌ها علتنگرانی جامعه نشود و برای قاطبه مردم یک اسایش معیشتی تشکیل شود.

کالابرگ، تکلیف دولت در بودجه

مهرداد لاهوتی، نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به تکلیف قانونی اراعه کالابرگ الکترونیک در لایحه بودجه۱۴۰۴، او گفت: دولت ارز ترجیحی را از ۲۸۵۰۰ به ۳۸۰۰۰ تومان افزایش داده است. بر این مبنا ۱۲۰ همت تفاوت این دو عدد است. ما در لایحه بودجه۱۴۰۴ تکلیف کردیم که دولت منبع حاصل از افزایش ارز ترجیحی را نباید صرف خود کند، بلکه باید به‌صورت کالا برگ در اختیار مردم قرار بگیرد.

او تصریح کرد: درخصوص زمان اجرای کالابرگ داخل جزئیات نشده‌ایم. دولت باید کالا‌های اساسی را که مورد نیاز مردم است، تامین و به‌صورت کالا برگ در اختیارشان قرار دهد.

نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس درخصوص اظهارات رئیس مجلس مبنی بر اراعه کالابرگ الکترونیک پیش از اغاز ماه رمضان خاطرنشان کرد: ایشان می‌خواهند که به مردم کمکی شود؛ اما تکلیف قانونی در بودجه۱۴۰۴ دیده شده است.

کالا برگ، ضربه‌گیر نوسانات اقتصادی

مهدی طغیانی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اظهار کرد: با دقت به نوسانات یک کاری را دولت در قانون بودجه انجام می‌دهد تا ضربه‌گیری از نوسانات در زندگی مردمی که دستمزد‌های مقداری دارند و دهک‌های پایین درآمدی می باشند، اتفاق بیفتد و آن کالابرگ است.

او اصرار کرد: در تعداد بسیاری از سرزمین‌ها که نوسانات شدید اقتصادی و تورم‌های بالا دارند، معمول است که از ابزار‌های اقتصادی از جمله کالا برگ منفعت گیری کنند. در این سرزمین‌ها منفعت گیری از کالابرگ برای این است که معیشت بخشی از جمعیتشان را که درآمد‌های پایینی دارند از اثرات نوسانات محتلف از جمله نوسانات شدید قیمت یا نوسانات ارز دور کنند.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: مجلس هم اصرار دارد که کالابرگ الکترونیک در سرزمین اجرا شود؛ چراکه سهم کالا‌های اساسی در درآمد‌های پایین سهم بالاتری را نسبت به افرادی که درآمد‌های بالایی دارند، شامل می‌شود؛ به این علت سهم کالا‌های اساسی در معیشت خانوار‌ها بالا است و وقتی که نوسانات اتفاق می‌افتد، این قسمت زیاد تر تحت تاثییر قرار می‌گیرند. بر این مبنا اصرار قانون‌گذار این است که با منفعت گیری از کالابرگ معیشت تعدادی از دهک‌های درآمدی را نگه داری کنیم.

طغیانی با اشاره به اجرای مطرح کالابرگ الکترونیک در دولت سیزدهم اظهار کرد: کالابرگ الکترونیک در دولت قبل چند سری انجام شد و در این دولت هم اصرارمان این است که این اتفاق بیفتد. منبع اجرای کالابرگ الکترونیک می‌تواند از محل حذف یارانه دهک‌های پردرآمد یا از محل دیگر منابعی باشد که آزاد می‌شود و در اختیار دولت قرار می‌گیرد.

او در عین حال یادآور شد: یقیناً او گفت و گو ارامش بخشی به اقتصاد با راه حلهای علمی و جدی که وجود دارد، مهار کسری بودجه، کنترل کارکرد نظام بانکی، اقداماتی که در او گفت و گو خلق پول انجام می‌شود و نقدینگی را بالا می‌برد و این چنین نوساناتی که در بازار‌ها رخ می‌دهد و آتش تورم را شعله‌ور می‌کند، از اقداماتی است که باید انجام شود تا اصل مشکل درست شود.

این چنین علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس با اصرار بر لزوم اجرای کالابرگ الکترونیک او گفت: کالابرگ الکترونیک از قبل نقل بوده و الزام قانونی در این خصوص وجود دارد؛ اما دولت‌ها این قانون را به درستی انجام نداده‌اند. یارانه نقدی جهت افزایش نقدینگی و تورم می‌شود. وقتی که یارانه نقدی به مردم می‌دهیم یعنی از یک‌سو هزارتومان پول در جیب مردم می‌گذاریم و از نظر دیگر ۱۰هزار تومان پول برمی‌داریم و این درست نیست.

او در ادامه گفت: در تعداد بسیاری از سرزمین‌ها یارانه به‌صورت غیرنقدی پرداخت می‌شود. ما مسیر را از ابتدا نادرست رفتیم و برخی از ابتدا نادرست کردند. کالابرگ الکترونیک حداقل جهت می‌شود که رشد نقدینگی که یکی از عوامل تورم است، افت اشکار کند. منتها دولت باید به‌نحوی برنامه‌ریزی کند که کالا‌ها در فروشگاه‌ها در دسترس همه مردم در روستاها، شهر‌های کوچک و کلان‌شهر‌ها باشد.

این نماینده تهران خاطرنشان کرد: در لایحه بودجه۱۴۰۴ کالا برگ الکترونیک آمده است و در سال‌های قبل نیز این نوشته دیده شده می بود. اما در حوزه اجرا دولت‌ها کالا برگ الکترونیک را اجرا نکردند.

سلیمی درخصوص نحوه اجرای کالابرگ الکترونیک اصرار کرد: قانون دست دولت را در نحوه اجرای کالابرگ الکترونیک بازگذاشته است و دولت باید به این سمت حرکت کند. باید دید دولت به چه مقدار توان مدیریتی در این عرصه دارد. دولت باید اجرای کالابرگ الکترونیک را اغاز کند و آرام آرام پیش برود تا خللی در اجرای این مطرح به‌وجود نیاید.

این چنین سیدعبدالکریم هاشمی نخل‌ابراهیمی، با گفتن این که کالا برگ در حمایتاز دهک‌های پایین جامعه است، اظهار کرد: کالابرگ الکترونیک پیش از این تصویب شد و قرار بر این شد برای حمایتاز دهک‌های پایین جامعه که با افت قیمت پول دچار مشکل خواهد شد، کالابرگ الکترونیک تعلق دهیم. دهک‌هایی از جامعه با افزایش قیمت‌ها نمی توانند قسمت بسیاری از نیاز‌های اساسی زندگیشان از جمله معیشتشان را تامین کنند؛ بر همین مبنا تصویب شد که این نیاز‌ها از طریق کالابرگ تامین شود و در اختیارشان قرار بگیرد.

او در ادامه گفت: اگر کالابرگ به درستی در اقصی نقاط سرزمین توزیع شود و موضوعات رانتی و کالا‌های غیر معقول یا کالا‌های غیر ضرور نباشد، زیاد می‌تواند تاثیرگذار باشد. در این شرایط کالا‌ها با قیمت مناسب به دست نیازمندان و متقاضیان می‌رسد.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درخصوص این که به چه نحو باید کالابرگ الکترونیک اجرا شود، یادآور شد: تا به حال به این شکل بوده که می‌توانستند بخشی از یارانه نقدی را با مراجعه به فروشگاه کالا خریداری کنند. اما این که از این به سپس چطور می‌خواهد اجرا شود، مهم است. تا این مدت چگونگی اجرای کالا برگ الکترونیک اشکار نیست و باید وزارت رفاه در این خصوص توضیح دهد.