بودجه سرزمین در دستان ۳۰۰نماینده گوناگون المنافع_آینده
به گزارش آینده
یقیناً شاکله مهم بودجه و احتمالا تا ۸۰درصد آن در قسمت مصارف و هزینهها قابل تحول نیست؛ چون اینها هزینههای پرسنلی و نگهداری و امور عادی سازمانهای دولتی و تقریباً غیرقابل تحول است. ولی در قسمت تامین منبع های و درآمدها و آن باقیمانده هزینهها باید تغییراتی جدی بهوجود آید. بهعلاوه، رویکرد کلان بودجهریزی هم باید معنادار و روشن و نزدیک از قبل باشد.
در کنار اینها باید نسبت به فرایند تصویب نیز حساس می بود. در این متن فقط به نوشته مهم فرآیند رسیدگی اشاره میکنیم که معلوم شود، سرزمین چطور اسیر فرایند ناقص رسیدگی به بودجه شده است.
اخیراً یکی از وزرای مهم در جلسهای حرف های می بود که من مشکلی در تعامل با مجلس بهگفتن یک نهاد مهم و حقوقی سرزمین ندارم. مشکل مهم من تعامل با نزدیک به ۳۰۰نمایندهای است که هرکدام مطالبات خود را در انتصابات دارند. گرچه هیچ نمایندهای حق دخالت رسمی در انتصابات مدیران دولتی ندارد و بارها نیز مقامات بالای نظام بر پرهیز از این نوع دخالتها اصرار کردهاند؛ ولی در عمل هرکدام از نمایندگان بهطور جدا گانه و حتی بیربط با فراکسیون خود با وزرا تماس میگیرند و خواستها و پیشنهادهایی را دارند که وزرا را مستأصل میکنند.
اگر وزیر جواب ندهد یا نپذیرد، چهبسا از یک جای دیگر سوالی یا ایرادی و کاری نقل شود که بهکلمه پاتک آن عدم پذیرفتن است. این حالت محصول پارلمان غیرحزبی است که در واقع مجلس ایران را به مجلسی با نزدیک به ۳۰۰نماینده تبدیل کرده است که هرکدام ترجیحات و مطالبات شخصی و منطقهای خود را دارند و تنظیم روابط با این تعداد افراد از مسئولیت هیچ وزیری برنمیآید.
به همین علت، یکپارچگی مدیریت اجرایی سرزمین دچار اختلال و ناکارآمدی میشود. آثار منفی این حالت در جریان رسیدگی به لایحه بودجه نیز دیده میشود. به این معنی که ساختار بودجه از دو سو دچار فرسایش میشود. از یک سو، در سطح رقم های کلان و کلیات بودجه و از نظر دیگر، در مطرحهای منطقهای ناظر این فرسایش در رقم های بودجه هستیم.
در سطح کلان برای این که مجلس طرفدار برخی شعارها و قولها معارفه شود، برخی هزینهها را افزایش خواهند داد. افزایشی که امکان پذیر در برخی موارد و بهظاهر مطلوب هم باشد، ولی درهرحال منبع تامین آنها قضیه مهم است. منابعی که طبق معمولً تامین نمیشوند و در قالب کسری بودجه و تورم خود را نشان خواهد داد.
در سطح خرد و منطقهای به تصویب و اجرای مطرحهایی اصرار میکنند که به لحاظ علتاقتصادی توجیهپذیر نیست و نوعی اتلاف منبع های برداشت میشود و برخی نیز سالهای زیاد بسیاری در دست اجراست و در نهایت برای جامعه و مردم زیانبار است ولی جهت تحکیم نماینده آن منطقه و افزایش شانس انتخاب مجدد او میشود.
در یک نظام مطلوب پارلمانی، همه نمایندگان در جزئیات و رقم های بودجه دخالت نمیکنند، چون این قضیهای تخصصی و کارشناسی است. دخالت نمایندگان از طریق احزاب متبوع خود انجام میشود و دولت با دو یا سه حزب مهم ارتباط دارد و نه با ۳۰۰نماینده گوناگونالمنافع. با وجود این چنین ساختاری در مجلس و تا وقتی که نمایندگان ملزم به تعامل جمعی و حزبی نباشند، دور از ذهن است که اتفاق مثبتی در فرایند رسیدگی به بودجه رخ دهد.
این را میتوان فرآیند ناپیدا و نهان تصویب بودجه سرزمین معارفه کرد؛ فرایندی که مجلس و نمایندگان آن در بودجه اثرگذاری دارند و اعمال قوت میکنند، ولی مسئولیتپذیری مشابه با این قوت را ندارند. مجلس طبق معمولً کارکرد دولت را نقد میکند بدون این که بپذیرد بودجه را خودشان تصویب کردهاند.
دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکارها
منبع