در آخرین روز مهرماه جمعی از سینماگران ایرانی همچون نوید محمدزاده، مانی حقیقی، سحر دولتشاهی، مینا ساداتی، سیف‌الله صمدیان، فرشته حسینی، محمدحسین فرح‌قسمت، بهاره کاتوزی، لیلا بلوکات، پرویز شهبازی، مرجان شیرمحمدی، فرشته صدرعرفایی، در مستر کلاس مجموعه شکوه سینما به همراه هنرجویان علاقمند به سینما حاضر شدند تا پای سخن بگویید‌های نوری بیلگه جیلان فیلمساز ترکیه‌ای برنده نخل طلا جشنواره کن بنشینند.

جیلان که چندین دفعه از علاقه خود به عباس کیارستمی سخن بگویید کرده و از تاثییر سینمای این فیلمساز بر آثار خودش سخن حرف های، در این جلسه سخن بگویید‌های خود را درمورد اغاز کار او در سینما اینطور فرمود که در جوانی و قبل از آن در شهر کوچکی زندگی می‌کرده و سینما راهی برای خیال‌پروری بوده است. «ما چطور زندگی کردن و پرورش یافتن را از سینما یاد گرفتیم و هر فیلمی که دیدیم تاثییر بسیاری بر زندگی ما گذاشت. اما با وجود این تأثیر، فکر فیلم ساختن سپس از سالها در من ابراز کرد، تقریبا بعد از دوران سربازی و گذراندن تنهایی و سختی زیاد می بود که تصمیم به فیلمسازی گرفتم. به همین علت زیاد دیر داخل سینما شدم چون اصلا فکر می‌کردم روحیه‌ من با سینما همخوان نیست. اولین فیلم کوتاهم را در سن ۳۶ سالگی ساختم و زیاد تر در تنهایی خودم به سر می‌بردم. در مقطعی هم کار عکاسی می‌کردم و حتی هنگامی فیلم ساختم، حس می‌کردم کارم به نوعی ادامه عکاسی است و اصلاً همین توانایی، جسارت ساخت فیلمسازی را به من می‌داد.»

او در بخشی دیگر نوشته‌های اخلاقی را از نوشته‌های ترغیب کننده برای فیلمسازی خود دانست و درمورد توانایی‌های متفاوت فیلم‌هایش بخصوص منفعت گیری از بازیگری حرفه‌ای و نابازیگر او گفت: اعتراف می‌کنم که کار کردنم با نابازیگران در برخی فیلم‌های اولم از هراس می بود چون تازه داشتم فیلم می‌ساختم و می‌خواستم اگر نتیجه کار بد شد، چیزی نگویند ولی بعدها مطمعن به نفس بیشتری اشکار کردم و روش و نگاهم را تحول دادم. با این حال هنگامی فیلمنامه پیچیده‌ای نوشته‌ام، ناچار شدم از بازیگران حرفه‌ای منفعت گیری کنم یقیناً از نابازیگران هم منفعت گیری می‌کنم چون آن‌ها طبیعی بازی می‌کنند و وجود آن‌ها حُسن خود را دارند. ‌بازیگر باتجربه بعضی اوقات آن حس طبیعی را نمی‌تواند دربیاورد. به این علت در کارهایم از دو نوع بازیگری منفعت گیری می‌کنم.

جیلان در جواب به این که فلسفه‌اش در فیلمسازی چیست؟ فرمود: نمی‌توانم بگویم پیرو تفکر فلسفی خاصی هستم ولی زیاد تر به اگزیستانسیالیست‌ها نزدیکم.

او درمورد نقش منتقد در سینما و این که آیا نقدها را درمورد فیلم‌های خود می‌خواند؟ او گفت: همه نقدها را نمی‌خوانم چون ممکن نیست همه را بتوانم بخوانم. ما هنگامی فیلمی را می‌سازیم در مرحله مونتاژ کور می‌شویم و طبق معمولً فقط در روزهای اول نمایش فیلم، نظرات را می‌خوانم اما سپس دیگر کمتر سراغ آن میروم چون تکراری خواهد شد ضمن این که برای خواندن نقدهای طویل هم چندان حوصله‌ای نیست.‌ یقیناً معتقدم سینما از طرف منتقدان بالا کشیده شده و اهمیت اختصاصی‌ای اشکار کرده و این نوشته سینماگران را لوس می‌کند. درحالی که هنگامی یک رمان نوشته می‌شود یا هنرمندی یک نقاشی می‌کشد، فقط یکی، دو نقد درمورد آن‌ها نوشته می‌شود ولی برای فیلم اول یک کارگردان، بعضی اوقات یک صفحه روزنامه هم صرف می‌شود. این بدان معناست که در عرصه‌ نقد هنر، فضای عادلانه وجود ندارد.

جیلان در بخشی دیگر از این مستر کلاس درمورد تاثییر سینمای کیارستمی بر خودش او گفت: کیارستمی کارگردان محبوب من است و از او زیاد یاد گرفتم.‌ سال‌ها قبل در جشنواره استانبول فیلم «خانه دوست کجاست» را دیدم و فکر نمی‌کردم فیلم خاصی هم از ایران ببینم به این علت موقع تماشا با انتظار کوچکی اغاز کردم و هر چه گذشت فیلم برایم شگفتی‌آور می‌شد. این فیلم همانند فیلم‌هایی که من و حتی دیگران دیده بودند، نبوده است. هنگامی این چنین فیلم‌هایی را تماشا می‌کنید دریچه‌ای به روی شما باز می‌شود که کلی ایده تازه می‌دهد.سپس از آن همیشه کارهای کیارستمی را جستوجو می‌کردم. یقیناً ما فرهنگ مشترکی داریم و از آن منظر نیز سینمای کیارستمی را دوست دارم که احتمالا اتفاقا این قسمت در اروپا زیاد فهمیدن نشده باشد. کیارستمی نفَس تازه در سینما خلق کرده و این چنین روش فیلمسازی را دگرگون کرده و راه‌های تازه فیلم‌سازی نظر داده‌ است.

او در جواب به پرسشی درمورد این که چه مقدار از سینمای ایران بجز سینمای کیارستمی و فرهادی ‌و سختی‌های فیلمسازی در ایران اطلاعات دارد؟ او گفت: سینمای ایران را جستوجو می‌کنم و کارگردان‌هایی را میشناسم که رفاقت هم داریم اما درمورد فیلم‌سازی فکر میکنم این کار در هر جایی سختی‌های خود را دارد. مهم این است که چطور فیلم خود را به سرانجام برسانیم. من فیلم اولم را خودم تنهایی و بدون اندوخته ساختم. مسئله این است که فیلم خوب ساختن واقعا سخت است و مهم این است که فیلم خوب بسازی یا معمولی.

وی درمورد منفعت گیری از استوری برد در فیلم‌هایش ابتدا با شگفتی سوال کرد که آیا در ایران فردی از استوری برد منفعت گیری میکند و سپس از آنکه شنید برخی با این شیوه کار می‌کنند، او گفت: من هیچ زمان با استوری برد کار نکردم و نظر هم نمیکنم چون فضایی محدودی را به وجود می‌آورد و نباید با پیش فکر کار را جلد ببرید. 

یقیناً درمورد فیلم‌های هالیوودی می‌توان او گفت که ملزوم است چون پروداکشن بزرگی دارند ولی برای ما که فیلم‌ هنری و جدا گانه میسازیم ملزوم نیست و بهتر است اجازه ابراز خلاقیت بدهیم. برخی کارگردان‌های اول هم امکان پذیر منفعت گیری کنند تا کم‌تجربگی خود را جبران کنند و هم به گروه خود بگویند که چه طور می‌خواهند کار را پیش ببرند.

نوری بیلگه جیلان در قسمت فرد دیگر از این جلسه درمورد سینمای خود و فروش آنها فرمود: سینمای من ۱۰۰ درصد خصوصی است و فردی نمی‌تواند به من نظر دهد که چیزی را در فیلم تحول دهم. در قسمت فروش حقیقت این است که سپس از این که دنیا، مرا شناخت زیاد تر به آثارم دقت شد ولی برچسب جشنواره کن در این مسیر زیاد تاثیرگذار است. 

در آخر این مستر کلاس فیلمی مختصر از عباس کیارستمی ساخته سیف الله صمدیان پخش شد و سپس مستانه مهاجر -مدیر مستر کلاس – سپاس اختصاصی‌ای را از جیلان که بهانه مهم این جمع می بود، با خالی دانستن جای عباس کیارستمی انجام داد.

صمدیان در ادامه او گفت: حیف است که نوری و فیلم‌هایش را دیدید ولی عکس‌هایش را ندیده‌اید. ۱۲ سال پیش قرار می بود عکسهای او را در موزه هنرهای معاصر نمایش دهم ولی به دلایل گوناگون از جمله تحول دولت نشد. من آرزو می‌کنم این اتفاق سریعتر انجام شود تا عکسهایی که زیاد تر پانوراما می باشند از خلوت و تنهایی جیلان و پشت صحنه فیلم‌هایش؛ به نمایش بگذارم.

سپس ابراهیم حقیقی که دوستی نزدیکی با کیارستمی داشت ‌و مستندی را درمورد این فیلمساز فقید ساخته است پیش از ‌پخش دقایقی از آن، او گفت: اگر قرار باشد سینما را در وجه هنری بسنجیم حتما طرفدار سینمای کیارستمی و نوری (ییلگه جیلان) خواهید شد. 

آخر‌قسمت جلسه عکس یادگاری جیلان، سلیم اِوجی، پرویز شهبازی، پارسا پیروزفر ‌و مستانه مهاجر می بود.