به گزارش خبر سریع، در ماه های تازه بحران های سیاسی مختلفی دامن اقتصاد ایران را گرفته است. از شهادت ابراهیم رئیسی گرفته تا عملیات وعده صادق، ترور اسماعیل هنیه در تهران و در راس همه، شهادت سید حسن نصرالله در لبنان. این اتفاقات علتفراز و نشیب نرخ ارز و سکه و طلا شده است. با این حال، روال بازار نشان داده که دیگر خبری از جهش های شگفت و غریب نرخ ها نیست و بر خلاف سال های قبل، نرخ دلار در طول چند هفته دو برابر نمی شود. اما علت این مساله چیست؟

تکامل بازار در روبه رو تکان های سیاسی

برخی اقتصاددانان اعتقاد دارند بازار به نوعی «تکامل» رسیده و قادر است به خوبی بحران های سیاسی را کنترل کرده و نسبت به آن عکس العمل نشان دهد. این مساله ای است که سپس از عملیات وعده صادق به خوبی خود را نشان داد. در آن زمان، ایران به اسرائیل دعوا کرد. توقع ناظران این می بود که بازار نسبت به اغاز جنگ حس خطر کرده و نرخ ها چند برابر شود اما تحول وسیعی در نرخ ارز تشکیل نشد. در آن زمان، بازار فهمید که علی رغم جواب ایران، خبری از جنگ نیست. این در حالی است که تعداد بسیاری از تحلیلگران سیاسی در آن زمان دلواپس اغاز جنگ بزرگ بین ایران و اسرائیل بودند. در واقع، بازار در آن زمان به سیاستمداران و تحلیلگران خبره درس «سیاست» داد و نشان داد که بهتر از آنان «آینده سیاسی» را می شناسد (در این باره اینجا بخوانید).

این روال سپس از ترور اسماعیل هنیه نیز تکرار شد. در روزهای آغازین بازار مقداری دچار التهاب شد. نرخ ارز موقتا بالا رفت اما به شدت روال نزولی یافت. قیمت دلار روز سپس از شهادت اسماعیل هنیه به ۶۲ هزار تومان رسید اما طی چند روز به کانال ۵۹ هزار تومان برگشت.

این دو اتفاق تعداد بسیاری از تحلیلگران را به این نتیجه رساند که بازار به خوبی در روبه رو حوادث سیاسی مقاوم شده و می داند با وجود افزایش التهاب سیاسی، منطقه به سمت جنگ بزرگ پیش نمی رود. به همین علت و از آنجا که بازار یک نهاد پویا و زنده است، در روبه رو بحران های سیاسی عاقلانه حرکت کرده و نگرانی خود را کنترل می کند.

تداوم مقاومت بازار؛ شهادت حسن نصرالله علتدر رفتن فنر دلار می‌شود؟

روال مقاومت بازار سپس از شهادت سید حسن نصرالله نیز در حال تکرار است. این بار جدی تر از همیشه، او گفت و گو جواب به اسرائیل و اغاز جنگ نقل است. گروهی از سیاستمداران، نظامیان و حتی برخی تحلیلگران و مجریان تلویزیونی بر طبل جنگ کوبیده و از سران نظام می خواهند هر چه سریعتر جواب اسرائیل را بدهند. با این حال، روال بازار نشان می دهد که حداقل تا این لحظه، این نهاد اقتصادی مهم و پویا دلواپس جنگ بزرگ نیست.

بازدید نرخ دلار (و دیگر ارزها) نشان می دهد که قیمت ها دچار فراز و نشیب بسیاری شده اند. اگرچه روز شنبه و سپس از اظهار خبر شهادت سید حسن نصرالله و افزایش شایعه ها در رابطه با جنگ، نرخ ارز افزایشی شد اما روال بازار در روز دوشنبه نشان می دهد که بازار تا حدی توانسته عنان و افسار اسب سرکش ارز را بکشد.

قیمت دلار در ساعت ۱۱ صبح به ۶۰ هزار و ۶۰۰ تومان رسید اما ساعتی سپس روال کاهشی اشکار کرد و در ساعت ۱۲ ظهر با نرخ ۶۰ هزار و ۳۰۰ تومان خرید وفروش گردید. این روال سپس از چند ساعت مجددا معکوس شد و در ساعت ۱۳:۳۰ دقیقه، نرخ دلار به ۶۰ هزار و ۵۰۰ رسید اما از ساعت ۱۴ به سپس مجددا روال کاهشی اشکار کرد و نزول یافت. این جریان به خوبی نشان می دهد که بازار اگرچه دلواپس التهابات سیاسی منطقه است اما در روبه رو این التهاب ایستاده و مقاومت می کند و امید دارد که این التهاب سیاسی به «بحران» تبدیل نشود.

اگرچه تا پیش از بحران تازه لبنان، قیمت دلار به کانال ۵۹ هزار تومان بازگشته و از ۵ مهر ماه مجددا روال صعودی یافت اما شواهد نشان می دهد که مجددا روال نزولی یافته و قرار نیست جهش بزرگی داشته باشد. این مساله بیشتر از تغیرات درون ایران به تغیرات داخل لبنان مرتبط بوده است. بر پایه گزارشی که اخیرا تجارت نیوز نوشته، سیگنال های دولت لبنان به غرب و اسرائیل جهت اغاز روال صلح به تاثیرپذیری نرخ ارز در ایران پشتیبانی کرده است. بر پایه گزارش تجارت نیوز، نجیب میقاتی، نخست‌وزیر پیشبرد امور لبنان، روز یکشنبه در پی شهادت سیدحسن نصرالله او گفت ارتش این سرزمین آماده اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل است. او به آواره شدن یک میلیون لبنانی اشاره و اصرار کرد: «هیچ گزینه‌ای جز راه‌‌حل دیپلماتیک نداریم. ارتش لبنان آماده اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل در صورت فراهم‌ شدن شرایط ملزوم است».

باید دید روال ارز و سکه تا کجا پیش می رود. اگرچه بازار در روبه رو بحران های سیاسی و در رفتن فنر قیمت ها مقاومت می کند اما باید دانست که اقتصاد ایران در نوعی فضای «تعلیق» است و چشم به راه است ببیند در روزهای آتی، سیاست سرزمین را به کدام سمت و سو می برد.